Jakie zmiany czekają Polaków na Wyspach w 2024 roku?

Od nowego roku w Wielkiej Brytanii czekają nas niemałe zmiany. W życie weszły już, lub niebawem wejdą, zarówno nowe przepisy, jak i zmiany tych, które do tej pory obowiązywały. Zmieni się wiele nie tylko w prawie pracy, bo zmiany zajdą również w przepisach ruchu drogowego czy w ruchu turystycznym. W życie zostanie wdrożony nowy rządowy projekt o nazwie “Back to work” ściśle związany z Universal Credit, ale nie tylko… Przeczytaj na jakie zmiany powinniśmy się przygotować w tym roku.

Prawo pracy: elastyczny czas pracy dla każdego

Zmiany dla Polaków w UK w 2024 roku / fot. Getty Images

W prawie pracy szykują się naprawdę duże zmiany, które dotyczyć będą wszystkich, którzy są zatrudnieni na Wyspach. Od tego roku nastąpią zmiany dotyczące wniosków o możliwość elastycznej pracy, pozwalające pracownikom na składanie wniosków o taki rodzaj pracy bez konieczności uzasadniania “po co i dlaczego” pracodawcy. Nowe prawo daje od 6 kwietnia możliwość złożenia wniosku o elastyczny czas pracy również dopiero co przyjętym pracownikom, co jest naprawdę dużą i korzystną zmianą. Do tej pory trzeba było przepracować w danej firmie co najmniej dwadzieścia sześć tygodni, aby pracodawca mógł rozważyć naszą prośbę o elastyczny czas pracy.

Kolejne zmiany w prawie pracy dotyczyć będą (wejście w życie tych przepisów planowane jest dopiero na wrzesień) tych pracowników, którym zawsze było “pod górkę”, czyli pracowników na umowach “zero hours” i pracowników agencyjnych. Prawdopodobnie w świetle zmian w prawie pracy nieco polepszą się warunki zatrudnienia takich pracowników. Będziemy na bieżąco monitorować i informować czytelników “Polish Express”. Kolejną, ale całkiem przełomową, zmianą będzie obarczenie pracodawcy całkowitą odpowiedzialnością za przeciwdziałanie przypadkom molestowania seksualnego pracownika/pracownicy w miejscu pracy.

Ta zmiana ma wejść w życie w październiku. Do tej pory sprawy związane z atakami molestowania w miejscu pracy były często bagatelizowane przez menedżerów i właścicieli firm. Teraz musi się to zmienić. Znowelizowane prawo pracy będzie także chronić osoby, które są w ciąży lub niedawno wróciły z urlopu rodzicielskiego. Ci pracownicy będą mieć pierwszeństwo w uzyskaniu możliwości przesunięcia na inne stanowisko w przypadku zwolnień. Będą też dostępne nowe formy korzystania z urlopów rodzinnych z myślą o opiece nad członkami rodziny.

Universal Credit – co się zmieni w 2024 roku?

Od kwietnia wysokość benefitów wzrośnie o 6,7%, zgodnie z poziomem inflacji wskaźnika cen towarów i usług konsumenckich (CPI) z września 2023 roku, co zwiększy wpływy przeciętnej rodziny na Wyspach w ramach Universal Credit aż o 470 funtów rocznie. Ograniczenie wysokości świadczeń socjalnych pozostanie „zamrożone” na obecnym poziomie do kwietnia tego roku. Department for Work and Pensions kontynuuje proces przenoszenia świadczeń osób korzystających z tak zwanych starszych benefitów, takich jak tax credits do systemu opartego na Universal Credit.

Do marca 2025 roku ponad dwa miliony osób zostanie ostatecznie przeniesionych do Universal Credit. Od kwietnia 2024 po raz pierwszy od 2020 roku stawka Local Housing Allowance (Lokalnego Dodatku Mieszkaniowego) zostanie podniesiona. Określa ona maksymalną kwotę, o jaką osoby wynajmujące mieszkanie od prywatnego właściciela mogą ubiegać się w ramach samego LHA lub Universal Credit. Kwota, o którą można się ubiegać, zależy od obszaru, w którym mieszkamy i wielkości wynajmowanej nieruchomości.

W założeniach podniesienie jego wysokości sprawi, że uda się pokryć najtańsze 30% czynszów. W praktyce ma to oznaczać, że każdy, kto wynajmuje dom, który należy do 30% najtańszych prywatnych nieruchomości na wynajem w swojej okolicy, powinien być w stanie pokryć cały czynsz z samego dodatku mieszkaniowego. Osoby ubiegające się o Universal Credit będą nadal mogły liczyć na wyższy próg nadwyżki zarobków wynoszący 2500 funtów do kwietnia 2025 roku. Nadwyżki zarobków są brane pod uwagę w następnym miesięcznym okresie rozliczeniowym Universal Credit. Tak więc, jeśli Twoje miesięczne zarobki przekraczają kwotę 2500 funtów, w momencie zatrzymania płatności stają się one „nadwyżką zarobków”. Następnie takie nadwyżki są przenoszone na następny miesiąc i wliczane do zarobków.

“Back to work” – limit 18 miesięcy

W tym roku wchodzi w życie program “Back to work”. Program ten stanowi część szerszego planu rządu Rishiego Sunaka dotyczącego rynku pracy.  Pobierający świadczenia, jeśli nie znajdą pracy w ciągu 18 miesięcy mogą zostać pozbawieni prawa do pobierania świadczeń. Jest to część planów mających na celu pomoc osobom przewlekle chorym, niepełnosprawnym lub długotrwale bezrobotnym w poszukiwaniu i utrzymaniu pracy. Co ważne – osoby, które stracą prawo do zasiłku dla osób bezrobotnych, mogą też stracić dostęp do powiązanych świadczeń. W tym do bezpłatnych recept czy wszelkich dodatków do rachunków domowych.

Kwota wolna od podatku – bez zmian

Zgodnie z zapowiedziami z wcześniejszych lat kwota wolna od podatku pozostaje bez zmian i wynosi w tym roku  £12 570. Większe zmiany w budżecie na rok podatkowy 2024/2025 dotyczą składek na ubezpieczenie społeczne. Od kwietnia 2024 roku będą one niższe i to niemal dla wszystkich.

O 2% mniej zapłacą pracownicy. Główna stawka ubezpieczenia społecznego (Class 1) została obniżona z 12% do 10%. Zmiany dotyczą też osób self employed. Obecnie, jeśli ich dochód przekracza £12 570 muszą płacić £3,15 tygodniowo NI Class 2, ale już od kwietnia stawka ta zostanie zniesiona.

Uwaga kierowcy: zmiany w przepisach ruchu drogowego

I w tym sektorze duże zmiany będą dotyczyć zarówno kierowców, jak i producentów samochodów. Zacznijmy od zmian w egzaminie na prawo jazdy. Największe zmiany związane będą z badaniem wzroku podczas egzaminu na prawo jazdy przeprowadzanym przez DVSA. Do tej pory, aby pomyślnie przejść test wzroku, trzeba było odczytać cyfry z odległości 20 metrów, ale DVSA zastanawia się, czy nie należałoby zmienić tego wymogu na bardziej elastyczny, a także czy kierowcy nie powinni przechodzić testów przy różnych poziomach oświetlenia. To akurat mogłoby się okazać pomocne, bo inaczej jeździ się w ciągu dnia, a mniej komfortowo w nocy, kiedy światła samochodów z naprzeciwka oślepiają innych kierowców.

Również kierowcy ciężarówek mogą zostać objęci zmianami przepisów obowiązujących na terenie Londynu w celu zmniejszenia liczby ofiar wypadków na stołecznych drogach. Nastąpi też zmiana przepisów dotyczących opłaty paliwowej. Zamrożenie stawki akcyzy ma wygasnąć już w marcu 2024 roku. Szczegóły zostaną prawdopodobnie przedstawione w wiosennym budżecie. Zmiany w prawie nie ominą również producentów samochodów. Nowe prawo, obowiązujące już od początku roku mówi, że producenci samochodów muszą sprzedawać przynajmniej 22% samochodów osobowych i 10% samochodów dostawczych z napędem w pełni elektrycznym. Jeśli producenci się nie dostosują do tego balansu – mogą ponieść surowe kary finansowe.

Zmiany w zasadach podróżowania z Wielkiej Brytanii

W 2024 roku weszły w życie poważne zmiany w przepisach dotyczących bagażu podręcznego i sposobie wjazdu mieszkańców UK do krajów Europy i krajów należących do UE. Pasażerowie samolotów w Wielkiej Brytanii będą mogli zabrać na pokład w bagażu podręcznym do dwóch litrów płynów. Minister transportu Mark Harper na czerwiec 2024 ustalił ostateczny termin na zainstalowanie lub modernizację na lotniskach zaawansowanych skanerów.

Do tej pory mogliśmy przewozić butelki z płynem o pojemności 100 ml. Trzeba jednak pamiętać, że przepis ten nie wchodzi od początku roku, a dopiero w drugiej połowie, o ile lotniska wyrobią się z instalowaniem specjalnych skanerów. Kolejna zmiana w podróżowaniu dotyczy dzieci. Od lipca tego roku dzieci od 10. roku życia mogą korzystać z lotniskowych e-bramek. Do tej pory minimalny wiek wynosił 12 lat.

autorka: Ilona Korzeniowska