Zapisy “protokołu irlandzkiego” są zgodne z obowiązującym prawem, orzekł sąd w Belfaście

Zapisy tzw. "protokołu irlandzkiego" (NI Protocol) regulujące handel po Brexicie są zgodne z prawem obowiązującym i nie naruszają ustaw związkowych zawartych w Acts of Union, jak orzekł sąd apelacyjny w Belfaście.

Zapisy “protokołu irlandzkiego” nie zaprzeczają Act of Union z 1800 roku oraz Northern Ireland Act z 1998

Sędziowie w Belfaście stanęli na stanowisku, iż fragmenty Brexit Withdrawal Agreement dotyczące tzw. "protokołu irlandzkiego" nie są "ani proste, ani jasne", ale są w pełni zgodne z obowiązującym prawem. Przedstawiciele północnoirlandzkiego wymiaru sprawiedliwości odrzucili apelację złożoną przez grupę unionistycznych polityków z Jimem Allisterem z Traditional Unionist Voice (TUV) na czele. Ich zdaniem zapisy zawarte w NI Protocol miały stać w sprzeczności z postanowieniami zawartymi w ramach Act of Union z 1800 roku, a także z zapisami Northern Ireland Act z 1998, a więc aktami prawnymi będącymi "fundamentem" związku Irlandii Północnej z Wielką Brytanią. Zdaniem polityków popierających zacieśnianie relacji między Belfastem, a Londynem nowe, brexitowe regulacje, które "oddaliły" Północną Irlandię od Zjednoczonego Królestwa i zbliżyły ją Republiki Irlandii naruszają obowiązujące prawo.

• POLECAMY: Przepowiednie Sybilli sprawdzają się nawet teraz. Co czeka nas w niedalekiej przyszłości?

Sąd apelacyjny w Belfaście wydał orzeczenie w sprawie zgodności z prawem NI Protocol

Sędzia Siobhan Keegan pełniąca funkcję Lord Chief Justice of Northern Ireland (jest prezesem sądów Irlandii Północnej i stoi na czele sądownictwa tego kraju) orzekła, iż wprowadzenie zapisów "protokołu irlandzkiego" pozostaje "konstytucyjne". NI Protocol nie narusza ani postanowień Acts of Union 1800, które ustanowiło miejsce Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii, ani elementów ustawy Northern Ireland Act 1998, które było następstwem porozumienia pokojowego (Good Friday Agreement).

Jak podaje "The Guardian", sąd w Belfaście oddalając pięć zarzutów apelacyjnych stwierdził, że rząd działał zgodnie z prawem. Orzeczono, iż traktaty międzynarodowe nie są sprawą zdecentralizowaną, a decyzje podjęte wcześniej przez demokratycznie wybrany rząd krajowy nie wiążą przyszłych rządów na kolejne stulecia lub dziesięciolecia swoimi postanowieniami. 

• CZYTAJ TEŻ: Setki ludzi straciły pracę w Szkocji. Upadł jeden z największych producentów ryb i owoców morza w Wielkiej Brytanii

Apelacja polityków unionistycznych została odrzucona

Sędzia Keegan zaznaczał, iż późniejsza ustawa "ma pierwszeństwo" i "jest to zgodne z podstawowymi zasadami suwerenności parlamentarnej". Akt parlamentu, który w efekcie doprowadził do Brexitu, był "wynikiem przedłużającego się, przejrzystego, dyskutowanego, świadomego i w pełni demokratycznego procesu, który zadecydował o ustaleniach dotyczących Irlandii Północnej po Brexicie".

Przypomnijmy, zapisy NI Protocol wciąż pozostają przedmiotem sporu. Jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii związanych z Brexitem okazała się granica irlandzka. Część Brexit Withdrawal Agreement zwana potocznie "protokołem irlandzkim" w swoich założeniach miała uregulować status granicy między Irlandią Północną a Republiką Irlandii po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Zjednoczone Królestwo. W efekcie powstała nieformalna granica celnej między Wielką Brytanią, a Irlandią Północną, która pozostała częścią wspólnego, unijnego rynku, poprzez brak granicy z Republiką Irlandii (należącą do UE i będącą częścią wspólnego rynku). Na takie rozwiązanie zdecydowano się, aby nie zaogniać konfliktu między Belfastem, a Dublinem, do czego i tak (paradoksalnie!) doszło.

• CZYTAJ TEŻ: High Court w Belfaście orzeknie czy brexitowy "protokół irlandzki" jest zgodny z obowiązującym prawem

Zapisy "protokołu irlandzkiego" nie zaprzeczają Act of Union z 1800 roku oraz Northern Ireland Act z 1998

W efekcie produkty dostarczane do Irlandii Północnej z innych części UK traktowane są jako import spoza kraju UE do kraju leżącego w ramach wspólnego rynku. Dla Wielkiej Brytanii to dodatkowe koszty i problemy z łańcuchem dostaw. W dodatku irlandzcy unioniści obawiają się, że taki stan rzeczy spowodowuje zbliżenie Belfastu do Dublina i oddalenie od Londynu. Być może nawet stanie się przyczyną zjednoczenia Irlandii, w dłuższej perspektywie…

Jak w chwili obecnej wygląda sytuacja w tej kwestii? Nowa minister spraw zagranicznych Liz Truss, która w grudniu 2021 roku przejęła prowadzenie negocjacji z UE ws. protokołu północnoirlandzkiego miała przedstawić plan zawieszenia rozmów ze stroną unijną z powodu kryzysu na Ukrainie. Strona brytyjska chce skupić się na współpracy ze Wspólnotą w zakresie pomocy uchodźcom i działaniom dążącym do przywrócenia pokoju w Europie.