Praca i finanse
Szukasz pracy w Polsce? Sprawdź, która forma zatrudnienia będzie dla Ciebie najbardziej korzystna
Fot. Getty
Szukasz pracy w Polsce, ale masz wątpliwości, która forma zatrudnienia byłaby dla Ciebie najbardziej korzystna? Oto wady i zalety umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, samozatrudnienia.
Polski rynek pracy z pewnością nie należy do najłatwiejszych – ale do najtrudniejszych też nie. Przy rozważaniu ofert pracy warto znać swoje prawa, by świadomie wybrać warunki proponowane przez potencjalnego pracodawcę. Jedną z podstawowych spraw, która ustala całą relację pracownik-pracodawca oraz określa nasze prawa, jest forma zatrudnienia. Jakie są wady, a jakie zalety umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło czy jednoosobowej działalności gospodarczej?
Która forma zatrudnienia będzie dla Ciebie najbardziej korzystna?
Umowa o pracę. W Polsce umowa o pracę jest najbardziej stabilną formą zatrudnienia i stanowi gwarancję wielu praw pracowniczych. Do podstawowych zalet umowy o pracę należy zaliczyć:
- prawo do płatnego urlopu
- gwarancja minimalnego wynagrodzenia
- prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego
- ochrona kobiet w ciąży
- ochrona pracowników zbliżających się do emerytury
- gwarancja okresu wypowiedzenia (minimum dwa tygodnie).
Trudno wymienić wady umowy o pracę – być może dla niektórych minusem może być sztywność pod względem godzin pracy. Ponieważ umowa o pracę jest regulowana przepisami Kodeksu pracy, wynagrodzenie przysługuje za ilość wypracowanych godzin – bez względu na to jak dużo zadań pracownik wykona w czasie pracy.
Umowa zlecenie. Umowa zlecenie jest jedną z najbardziej popularnych form zatrudnienia w Polsce. Niestety, ten rodzaj kontraktu zawodowego ma wiele minusów, ponieważ nie jest objęty Kodeksem pracy, ale Kodeksem cywilnym – nie stanowi więc gwarancji podstawowych praw pracowniczych. Pracując na podstawie umowy zlecenie nie możemy zatem liczyć ani na gwarancję minimalnego wynagrodzenia, ani na płatny urlop czy ochronę w przypadku ciąży lub w przypadku bliskiej emerytury. Wiele jednak zależy od konkretnych zapisów umowy, w której – mimo wszystko – wiele praw pracowniczych może zostać zawartych.
Czy są jakieś plusy umowy zlecenie? Umową umowy zlecenie z pewnością może być fakt, że wynagrodzenie wypłacane jest na podstawie wywiązania się pracownika ze zleconych mu zadań, a nie przepracowanych godzin. Niestety w praktyce zadania mogą wymagać spędzenia w pracy określonej liczby godzin i sztywnego trzymania się grafiku – jak na przykład w przypadku pracy kelnera.
Umowa o dzieło. Podobnie jak umowa zlecenie, umowa o dzieło jest umową cywilnoprawną, co oznacza, że jest regulowana przepisami Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Wady tej formy zatrudnienia są zatem takie same, jak wady umowy zlecenie. Jednak dodatkowym minusem umowy o dzieło jest fakt, że z jej tytułu nie odprowadzane są żadne składki emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe czy nawet zdrowotne.
Umowa tego rodzaju może być korzystna dla osób pracujących w specyficznych zawodach, których praca polega na przykład na jednorazowym wykonaniu czegoś dla zleceniodawcy. Z tej formy zatrudnienia często korzystają artyści, pisarze czy inni przedstawiciele wolnych zawodów.
Samozatrudnienie. Założenie własnej działalności gospodarczej niewątpliwie jest wyzwaniem, ponieważ inaczej niż w przypadku wszystkich powyższych form współpracy zawodowej, samozatrudnienie wymagaj samodzielnego załatwienia wszelkich formalności – zarówno na poziomie umowy z partnerem biznesowym, jak na poziomie formalności państwowych w Urzędzie Skarbowym i ZUS-ie. Osoba samozatrudniona ma obowiązek odprowadzać podatek dochodowy oraz samodzielnie opłacać ZUS i wszelkie składki, które chciałaby mieć opłacane. Wszystkie koszty „zatrudnienia” w tej formie wsp ółpracy przechodzą zatem na naszą stronę.
Jednak mimo wszystko własna działalność gospodarcza ma określone zalety. Przede wszystkim osoba samozatrudniona ma możliwość odpisywania od podatku kosztów prowadzenia działalności. Przykładowo, jeśli jesteś zawodowym kierowcą i z tym wiąże się zakres Twojej działalności gospodarcze, będziesz mógł zmniejszyć kwotę podatku dochodowego na przykład o koszt naprawy samochodu, który jest narzędziem Twojej pracy. Inną zaletą samozatrudnienia jest również niezależność i możliwość prowadzenia współpracy z wieloma różnymi kontrahentami jednocześnie.