Liz Truss przejmie prowadzenie negocjacji z UE ws. protokołu północnoirlandzkiego

Minister spraw zagranicznych Liz Truss przejmie prowadzenie negocjacji z Unią Europejską w sprawie zmian w zapisach protokołu północnoirlandzkiego. Zmiana ta jest wymuszona rezygnacją dotychczasowego ministra ds. Brexita, Davida Frosta, którą się tym zajmował.

GettyImages 1235669559

Przypomnijmy, w dniu wczorajszym, w niedzielę 19 grudnia 2021, informowaliśmy o liście do premiera Johnsona, który wyszedł spod ręki głównego negocjatora strony brytyjskiej podczas rozmów z UE o kształcie umowy brexitowej. Lord Frost wyraził w nim niezgodę na politykę uprawianą przez obecny rząd. Początkowo planował, aby jego rezygnacja stałą się faktem dopiero w styczniu 2022 roku, ale gdy do listu dotarły brytyjskie media zdecydował, aby miała ona natychmiastowy skutek. Odejście Frosta stanowi nie tylko cioś w gabinet Borisa Johnsona, ale sprawia, że za strona brytyjska pozostaje bez polityka, który prowadził trwające rozmowy z Brukselą w sprawie renegocjacji zapisów NI Protocol, który były przyczyną słynnej "wojny parówkowej" oraz zakłóceń handlu na granicy. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj: "Lord Frost składa rezygnację – to kolejny cios dla rządu Borisa Johnsona".

Jak ogłosił brytyjski rząd w trybie natychmiastowym obowiązki ministra ds. Brexitu w tym zakresie przejmie Liz Truss.

• CZYTAJ TEŻ: "Wracaj do swojego p*******nego kraju!" – jak wygląda sytuacja polskich imigrantów na Islandii?

Wiemy, kto przejmie prowadzenie negocjacji z UE ws. protokołu północnoirlandzkiego

Kim jest Liz Truss? We wrześniu 2021 roku mianowano ją minister spraw zagranicznych, a wcześniej (od 24 lipca 2019 do 15 września 2021) pełniła funkcję sekretarza stanu ds. handlu międzynarodowego w gabinecie Borisa Johnsona. Na swoim politycznym koncie ma również pracę w gabinecie Davida Camerona (jako minister środowiska) oraz Theresy May (gdzie pełniła funkcję ministra sprawiedliwości, Lorda Kanclerza i ministra skarbu). Truss cieszy się dużą popularnością wśród wyborców Partii Konserwatywnej i już jest typowana, jako czołowa kandydatka do objęcia stanowiska premiera.

Warto również dodać, że jeszcze w 2016 roku Truss była czołową postacią obozu politycznego opowiadającego się za pozostaniem w strukturach UE. Z perspektywy Brukseli może okazać się lepszym partnerem do rozmów, niż twardo obstający przy Brexicie minister Frost, który nie bał się prowadzić rozmów w bardzo ostrym tonie. Czy zatem czeka nas radykalny zwrot w tozmowach na linii UE-UK? Tego, dowiemy się zapewne już wkrótce.

• CZYTAJ TEŻ: Aktualne zasady dla podróżnych zagranicznych w UK. Co się zmieniło w ciągu ostatnich dwóch tygodni? [LISTA]

Lord Frost zostanie zastąpiony przez Liz Truss

Przypomnijmy, jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii związanych z Brexitem okazała się granica irlandzka. Część Brexit Withdrawal Agreement zwana potocznie "protokołem irlandzkim" w swoich założeniach miała uregulować status granicy między Irlandią Północną a Republiką Irlandii po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Zjednoczone Królestwo. W efekcie powstała nieformalna granica celnej między Wielką Brytanią, a Irlandią Północną, która pozostała częścią wspólnego, unijnego rynku, poprzez brak granicy z Republiką Irlandii (należącą do UE i będącą częścią wspólnego rynku). Na takie rozwiązanie zdecydowano się, aby nie zaogniać konfliktu między Belfastem, a Dublinem, do czego i tak (paradoksalnie!) doszło.

W efekcie produkty dostarczane do Irlandii Północnej z innych części UK traktowane są jako import spoza kraju UE do kraju leżącego w ramach wspólnego rynku. Dla Wielkiej Brytanii to dodatkowe koszty i problemy z łańcuchem dostaw. W dodatku irlandzcy unioniści obawiają się, że taki stan rzeczy spowodowuje zbliżenie Belfastu do Dublina i oddalenie od Londynu. Być może nawet stanie się przyczyną zjednoczenia Irlandii, w dłuższej perspektywie…

• CZYTAJ TEŻ: Jeśli lockdown, to po świętach – trwają pracę nad planem dwutygodniowego "circuit breakera"

Co to oznacza dla sytuacji na irlandzkiej granicy?

W marcu UK jednostronnie przedłużyła niektóre zapisy dotyczące "grace period" w ramach NI Protocol. Spotkało się to z wściekłą reakcją UE. Zdaniem strony unijnej Wielka Brytania wyraźnie naruszyła zapisy umowy brexitowej. Komisja Europejska rozpoczęła postępowanie prawne przeciwko Zjednoczonemu Królestwu. Obecnie, zapisy NI Protocol pozostają w dużej mierze martwe. Zostały na czas nieokreślony "zawieszone". Więcj o tym pisaliśmy tu: Kres "wojny parówkowej" – zapisy protokołu irlandzkiego zostały zawieszone na czas nieokreślony W pisemnym oświadczeniu minister ds. Brexitu Lord Frost zadeklarował, że takie posunięcie jest konieczne, aby "zapewnić przestrzeń do dalszych potencjalnych dyskusji" z przedstawicielami Wspólnoty.

Strona brytyjska chce fundamentalnej renegocjacji protokołu. W związku z tym brytyjskie władze opublikowały 28-stronnicowy dokument, w którym zaprezentowano propozycje zmian w tej kwestii. Z kolei strona unijna stoi na stanowisku, że tak radykalne zmiany nie wchodzą w grę, ale jest gotowa rozważyć pewne "elastyczne" rozwiązania. Po więcej informacji na ten temat odsyłamy tu: "Wielka Brytania wzywa stronę unijną do renegocjacji warunków Brexitu".