Czy Polak może liczyć na sprawiedliwy wyrok w swoim kraju? Irlandzki sąd pyta Trybunał w Brukseli o opinię. Wyroku wciąż nie ma

Mimo że Wielka Brytania zrezygnowała z członkostwa w Unii Europejskiej, nadal obowiązuje ją Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) wobec osób podejrzanych lub oskarżonych o przestępstwo. Może się jednak okazać, że po raz pierwszy Trybunał Sprawiedliwości UE nie zgodzi się na ekstradycję.

Europejski Trybunal Sprawiedliwosci

Sprawa dotyczy Polaka aresztowanego w Irlandii za przynależność do zorganizowanej grupy przestępczej. Irlandzki sąd wstrzymał jego wydanie w oparciu o ENA, ponieważ ma wątpliwości, czy może on liczyć na sprawiedliwy wyrok w Polsce, po wprowadzeniu tak wielu zmian w sądownictwie.  

Europejski nakaz aresztowania został ustanowiony decyzją ramową Rady Europy z dnia 13 czerwca 2002 roku w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi, która w art. 31 nakazywała od 1 stycznia 2004 zastąpić przepisy krajowe dotyczące ekstradycji w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi przepisami tej decyzji.

– Nakaz wydaje organ sądowy państwa starającego się o wydanie osoby (w zależności od kraju może to być sąd lub prokurator), lecz ostatecznie o wydaniu osoby decyduje organ sądowy państwa, na którego terytorium osoba przebywa – tłumaczy Adwokat Anna Matelska z Kancelarii AM International Solicitors.

– ENA zastąpił tradycyjną instytucję ekstradycji pomiędzy państwami członkowskimi UE – dodaje. 
ENA może zostać wydany wyłącznie wobec osoby, która ma status podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym lub oskarżonego w postępowaniu sądowym, ale również wobec osoby prawomocnie skazanej oraz wobec której prawomocnie orzeczono środek zabezpieczający, polegający na pozbawieniu wolności.

O krok od tragedii: Niemowlę i 2-latek zostawieni w rozgrzanym samochodzie! Nieodpowiedzialny rodzic okazał się… lekarzem

Po aresztowaniu na podstawie ENA osoba zatrzymana zostaje przewieziona do komisariatu policji, gdzie zostaje jej przedstawiony Europejski Nakaz Aresztowania, zwykle w języku polskim oraz angielskim. Właśnie na podstawie ENA zatrzymano w Irlandii w maju 2017 roku 41-letniego Polaka.

Był on  poszukiwany przez polską prokuraturę w związku z podejrzeniem o przemyt narkotyków oraz za udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Wydano za nim trzy międzynarodowe listy gończe. Jednak do ekstradycji mężczyzny może nie dojść.

Jego obrońca argumentował bowiem przed sądem w Dublinie, że po licznych zmianach w sądownictwie w Polsce, jego klient nie może liczyć tam na sprawiedliwy proces. Decyzja o ekstradycji miała zapaść w marcu tego roku, ale tak się nie stało.

– Sąd ekstradycyjny w Irlandii postanowił zadać pytanie do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, czy może wydać Polaka na podstawie ENA, w sytuacji tak wielu zmian w polskim sądownictwie w ciągu ostatnich dwóch lat oraz uruchomieniem wobec Polski przez Komisję Europejską procedury art. 7 unijnego traktatu, czyli kontrolę praworządności wobec Polski z konkretnymi wytycznymi KE – wyjaśnia Anna Matelska, Adwokat z Kancelarii AM International Solicitors. 

W czerwcu ukazała się opinia rzecznika generalnego TSUE , w której czytamy, że sąd jednego kraju Unii ma prawo do oceny stanu praworządności w innym kraju, lecz w przypadku wniosku o ekstradycję musi rozważyć, czy osoba, której on dotyczy otrzyma w ojczyźnie sprawiedliwy proces. – Jeśli stwierdzi, że istnieje ryzyko, że tak nie będzie, może wstrzymać nakaz (ENA) – informuje Anna Matelska.

– "Sąd irlandzki musi w tym celu oprzeć się na obiektywnych, wiarygodnych, dokładnych i należycie uaktualnionych danych świadczących o rzeczywistych nieprawidłowościach w polskim systemie sądownictwa" – podał rzecznik generalny Trybunału.

Ostateczna decyzja TSUE w sprawie polsko-irlandzkiego sporu jeszcze nie zapadła. Jednak zazwyczaj te wyroki są zgodne z opinią rzecznika generalnego Trybunału. Europejskie media uznają tę sprawę za precedensową.
 

Kurs funta spadł do najniższego poziomu od 11 miesięcy