Chcesz uzyskać lub odzyskać polskie obywatelstwo? Podpowiadamy, jak to zrobić

W obecnej sytuacji, tuż przed Brexitem wiele osób, które urodziły się i mieszkają w Wielkiej Brytanii, a mają polskie korzenie, zaczyna interesować się uzyskaniem lub odzyskaniem polskiego obywatelstwa. Okazuje się, że nie jest to takie proste ze strony prawnej, zwłaszcza jeśli przodkowie nie załatwili wcześniej spraw formalnych związanych z podwójnym obywatelstwem.

Paszport 2

Jedno jest pewne: nie można ominąć pokolenia i upomnieć się o obywatelstwo po dziadku, ponieważ najpierw musi być ono przyznane jednemu z rodziców. Prawo dotyczące „dziedziczenia” obywatelstwa zmieniało się wielokrotnie i jest dosyć zawikłane, a każdą historię należałoby dokładnie prześledzić, aby dojść „po nitce do kłębka”. Trzeba szczegółowo przeanalizować sprawę każdej rodziny, można też wystąpić o przyznanie obywatelstwa do prezydenta RP, ale jest proces czasochłonny.

Obywatelstwo polskie można uzyskać w czworaki sposób: z mocy prawa, przez nadanie obywatelstwa polskiego, przez uznanie za obywatela polskiego lub przez przywrócenie obywatelstwa polskiego. 

– Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się osobę deklarującą narodowość polską i spełniającą łącznie następujące warunki: co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej; wykazuje ona swój związek z polskością, w szczególności poprzez pielęgnowanie polskiej mowy, polskiej tradycji i zwyczajów – informuje adwokat Anna Matelska z Kancelarii AM International Solicitors. 

Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się również osobę deklarująca narodowość polską, która posiadała w przeszłości obywatelstwo polskie (osoba, która posiadała i utraciła obywatelstwo polskie przed 1 stycznia 1999 r. może również starać się o przywrócenie obywatelstwa polskiego – lub co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków, albo dwoje pradziadków posiadało obywatelstwo polskie, oraz wykaże ona swój związek z polskością w szczególności poprzez pielęgnowanie polskiej mowy, polskiej tradycji i zwyczajów. 

​Jak otrzymać obywatelstwo z mocy prawa i komu ono przysługuje? 

Uzyskuje je małoletnie dziecko, jeżeli: co najmniej jedno z rodziców posiada obywatelstwo polskie w momencie urodzenia dziecka (zasada prawa krwi), lub urodziło się na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone (zasada prawa ziemi). 

– Dziecko nabywa obywatelstwo polskie, jeśli zostało znalezione na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani. Także, jeżeli małoletni cudzoziemiec, przed ukończeniem 16 roku życia, był przysposobiony (adoptowany) przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, przyjmuje się, że cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia – wyjaśnia prawniczka. 

Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W swojej decyzji nie jest ograniczony żadnymi warunkami, które powinien spełnić cudzoziemiec, aby zostało mu nadane obywatelstwo polskie. Oznacza to, że Prezydent może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi, bez względu na to – na przykład – jak długo przebywa w Polsce. Nadanie obywatelstwa polskiego następuje na wniosek cudzoziemca. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe legalnie w Polsce wnoszą do Prezydenta za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. 

– Jeśli cudzoziemiec przebywa za granicą, to wniosek należy złożyć za pośrednictwem właściwego konsula. Wniosek składa się osobiście lub korespondencyjne. Dokumenty wydane w języku obcym należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula RP – informuje adwokat Anna Matelska z Kancelarii AM International Solicitors. 

Procedura nadania obywatelstwa przez Prezydenta może trwać długo, ponieważ w jej przypadku nie obowiązują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że nawet, jeżeli sprawa może zostać rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez wnioskodawcę, nie musi być ona rozpatrzona niezwłocznie, jak w przypadku procedury uznania za obywatela polskiego. – Osoba, ubiegająca się o nadanie obywatelstwa jest zobowiązana do uzasadnienia swojego wniosku i musi przedstawić istotną przyczynę, dla której obywatelstwo polskie powinno zostać jej nadane. Odmowa nadania obywatelstwa polskiego nie wymaga uzasadnienia oraz nie podlega zaskarżeniu – mówi Anna Matelska. 

Polecane: Opieka nad dzieckiem po rozwodzie. Jak rozwiązać ten problem?

Uznanie za obywatela polskiego dotyczy głównie osób przebywających na terytorium Polski na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, spełniających określone warunki w zależności od czasu pobytu itp. Cudzoziemcy mogą starać się o przywrócenie obywatelstwa polskiego, jeśli w przeszłości posiadali obywatelstwo polskie, ale utracili je przed 1 stycznia 1999 roku. W tym celu cudzoziemiec zwraca się do Ministra Spraw Wewnętrznych z właściwym wnioskiem.

– Cudzoziemiec zamieszkujący poza terytorium Polski składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego za pośrednictwem konsula RP właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego musi zawierać m.in. dane cudzoziemca, adres zamieszkania, oświadczenie o posiadaniu w przeszłości obywatelstwa polskiego, informacje o okolicznościach jego utraty, a także życiorys – informuje prawniczka.

Do wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego dołącza się także: dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo; dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły; posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego; fotografię osoby objętej wnioskiem. Wnioski, oświadczenia i dokumenty sporządzone w języku obcym, należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym lub poświadczonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula. Nabycie obywatelstwa polskiego następuje w dniu, w którym decyzja o przywróceniu obywatelstwa polskiego stała się ostateczna. 

– Sprawa powinna być rozpatrzona niezwłocznie, jeżeli może być rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez wnioskodawcę. Dla sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego – nie później niż w ciągu miesiąca. W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej decyzja powinna zostać wydana w ciągu dwóch miesięcy (do powyższych terminów nie wlicza się okresów opóźnień wynikających z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organów) – wyjaśnia Anna Matelska z Kancelarii AM International Solicitors. 

Opłata skarbowa za złożenie wniosku w Warszawie do Ministra Spraw Wewnętrznych wynosi 219 zł. Opłata skarbowa za złożenie wniosku w konsulacie RP jest różna w różnych krajach. Aby uzyskać informację o jej wysokości, należy skontaktować się bezpośrednio z konsulatem RP właściwym ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. W ramach odwołania od negatywnej decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ. Wniosek składa się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji i odmowie przywrócenia obywatelstwa polskiego.

Przeczytaj też: Decyzja – rozwód. Czy Brexit może to skomplikować?

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów, Polacy coraz częściej poszukują porad związanych zarówno z prawem polskim jak i angielskim , otwieramy wkrótce oddział Kancelarii w Warszawie – mówi szefowa Kancelarii i adwokat Anna Matelska. Klienci naszej kancelarii mogą liczyć na zaangażowanie, profesjonalne oraz skrupulatne podejście do ich sprawy. Nasi prawnicy mają wieloletnie doświadczenie zdobyte w największych kancelariach i są w stanie udzielić porady w zrozumiałym dla klienta języku.