Na Wyspach bez chryzantem

Puste cmentarze. Brak korków na ulicach. W pubach panował normalny ruch. Imprezowicze odsypiali szaleństwa Halloween. I choć wydaje się to szokujące, Dzień Wszystkich Świętych w Anglii nie różni się niczym od normalnego dnia.

Polacy Online – Portal Polaków w UK >>

Koniec z duchami! W Pluckey odwołano Hallowen >>

W tej mieszance wyznań i kultur każdy pamięta o zmarłych na swój własny sposób i niekoniecznie wiąże się to z wycieczką 1 listopada na cmentarz. Na Wyspach nie ma tradycji odwiedzania grobów bliskich w All Saints` Day (Dzień Wszystkich Świętych) czy w All Souls` Day (Zaduszki). Dni te nie różnią się niczym od pozostałych w roku, a większość Anglików w ogóle nie zdaje sobie sprawy z ich istnienia. Wizyty na cmentarzu składane są zwykle w rocznicę śmierci bliskich. Nie ma tu jednak jednego, ustalonego dnia, w którym wszyscy udają się na groby z kwiatami, żeby zapalić znicze.
Czarownice, wampiry, duchy można było spotkać w sobotę na londyńskich ulicach. W marketach roiło się od zębów wilkołaka, sztucznej krwi, lamp w kształcie dyni i strojów halloweenowych – nie tylko dla dzieci. A w ostatni dzień października na imprezach bawiły się tysiące Anglików. Halloween jest znacznie hucznej obchodzone w Anglii niż 1 listopada. Święto nie cieszy się jednak uznaniem wśród duchownych.- Nie lubię Halloween. Jest przejawem amerykanizacji kultury. Dla mnie jest to święto ciemności. Przynosi ignoranckie podejście do śmierci i przeznaczenia – mówi ojciec Matthew Catterick z anglikańskiego Kościoła of the Ascension. Wspomina, że w początkach jego posługi duszpasterskiej, 14 lat temu, w wieczór Halloween jego przełożony zabierał Eucharystię z kościoła. Czasami ludzie włamywali się i wykradali komunię, później używając jej podczas czarnych mszy. Dziś niektóre parafie anglikańskie wyprawiają w ten wieczór specjalne chrześcijańskie halloween parties dla dzieci. Najmłodsi mogą się przebrać i pobawić w tradycyjne zabawy, takie jak jedzenie jabłka zawieszonego na sznurku. 1 listopada mija za to nadzwyczaj spokojnie. – Nigdy nie spotkałem się z anglikańskimi zwyczajami obchodzenia tego święta. Praktycznie ta tradycja nie istnieje w Anglii – mówi ojciec Matthew Catterick. Z okazji Wszystkich Świętych odprawiana jest specjalna msza. Nie zawsze jednak 1 listopada. – W zeszłym roku Wszystkich Świętych wypadł w poniedziałek. Mszę odprawialiśmy w niedzielę, tydzień później, z prostej przyczyny – ludzie nie przyjdą na mszę do kościoła w tygodniu. Zaduszki są obchodzone w kościele anglikańskim od niedawna. Pojawiły się po I wojnie światowej. – Doświadczenie utraty tak wielu młodych istnień sprawiło, że ludzie potrzebowali czegoś, by wyrazić swój żal i smutek – mówi Matthew Catterick. W 1920 roku kościół anglikański był w głębszym dialogu chrześcijańskim i tak Zaduszki przedostały się do tradycji anglikańskiej. Oficjalnie ten dzień nazywany jest The Commemoration of the Faithful Departed. – Odprawiamy mszę. Prosimy wiernych o wypisanie imion zmarłych, za których chcieliby się pomodlić. Ja daję wiernym małe świeczki do zapalenia i złożenia na ołtarzu w intencji tych, którzy odeszli – dodaje Catterick.
Różnica pomiędzy Zaduszkami, a Wszystkich Świętych jest dla przeciętnego Polaka trudna do wychwycenia. Zwykle zlewają się one w jedno. Mało kto pamięta, że 1 listopada poświęcony jest męczennikom, a 2 – zmarłym. W kalendarzu liturgicznym czy to rzymskokatolickim, anglikańskim czy prawosławnym te dni traktowane są oddzielnie i towarzyszą im inne obrzędy. Prawosławni obchodzili Wszystkich Świętych latem – 14 czerwca. Jest to święto ruchome. Dzień obchodów jest uzależniony od tego, kiedy świętowana jest Wielkanoc – Przypada w pierwszą niedzielę po Pięćdziesiątnicy. Mamy tego dnia specjalną liturgię, zapraszamy gości. Odprawiamy też mszę na cmentarzu. Jest to czas poświęcony wszystkim Świętym, także tym, których zna tylko Bóg – mówi ksiądz Joseph Skinner z Russian Orthodox Cathedral. Prawosławni obchodzą Zaduszki co sobotę. Ten dzień tygodnia jest zgodnie z tradycją poświęcony pamięci o zmarłych. – Jest to w cerkwi dzień odpoczynku. Odprawia się wtedy specjalną liturgię, odmawia modlitwy za spokój dusz. Wierni przynoszą gotowane z miodem ziarno i suszone owoce. Zapalamy także świece w ich intencji – mówi ksiądz Skinner. W kościele prawosławnym jest też specjalny dzień, kiedy odwiedza się cmentarze. Przypada on 10 dni po Wielkanocy. Tego dnia – podobnie jak w kościele katolickim – na grobach składane są kwiaty i zapalane znicze. Przynoszone jest także jedzenie. Są to gotowane jajka i gotowane zboże. – Odwiedzamy zmarłych na cmentarzach, żeby podzielić się z nimi radością z faktu, że Jezus Chrystus zmartwychwstał – dodaje ksiądz.

Więcej w papierowym wydaniu Polish Express

Ania Lambryczak / Fot. GETTY IMAGES

Polacy Online – Portal Polaków w UK >>

Koniec z duchami! W Pluckey odwołano Hallowen >>