23 kwietnia obchodzimy Dzień Świętego Jerzego, bohaterskiego patrona Anglii i… multikulturalizmu

Fot: Wikimedia Commons/Getty Images

Swiety Jerzy 3

23 kwietnia, obchodzimy angielskie święto narodowe, Dzień Świętego Jerzego. Kim był patron Anglii? Co wiążę się z jego kultem i z jego postacią? 

Jerzy urodził się w chrześcijańskiej rodzinie w drugiej połowie III wieku. Źródła podają dwie wersje miejsca urodzenia: Coventry w Anglii oraz Kapadocję, dawną krainę leżącą w Turcji – z pewnością Anglicy przychylają się bardziej tej pierwszej wersji. Idąc w ślady swojego pochodzącego z Grecji ojca Jerzy postanowił zostać żołnierzem. Tuż po skończeniu osiemnastego roku życia wstąpił do armii rzymskiej. Wszystko wskazuje na to, że wsławił się w niej nienaganną służbą – zapracował sobie na tytuł książęcy i został trybunem ludowym.

Niestety, wszystko zmieniło się w 303 roku. Właśnie wtedy cezar Dioklecjan wydał edykt zezwalający na prześladowania chrześcijan na terenie Imperium, które później były kontynuowane przez Galeriusza. Jerzy znalazł się w tragicznym położeniu – z jednej strony chciał pozostać wierny żołnierskiemu etosowi, a z drugiej wierze chrześcijańskiej, którą gorliwie wyznawał. Zmuszony do udziału w prześladowaniach chrześcijan nie bał się krytykować takiego postępowania.

Biografa świętego Jerzego

Niestety, wszystko zmieniło się w 303 roku. Właśnie wtedy cezar Dioklecjan wydał edykt zezwalający na prześladowania chrześcijan na terenie Imperium, które później były kontynuowane przez Galeriusza. Jerzy znalazł się w tragicznym położeniu – z jednej strony chciał pozostać wierny żołnierskiemu etosowi, a z drugiej wierze chrześcijańskiej, którą gorliwie wyznawał. Zmuszony do udziału w prześladowaniach chrześcijan nie bał się krytykować takiego postępowania.

Gdy jego słowa dotarły do Dioklecjana został wzięty na tortury. Pod groźbą śmierci kazano mu wyprzeć się wiary. Jerzy tego nie zrobił. 23 kwietnia 303 lub 305 roku pod murami miejskimi w Nikomedii ścięto mu głowę. Jego ciało później zostało przetransportowane do Lyddi (obecnie Lod w Izraelu), miasta pochodzenia jego matki, gdzie zostało pochowane. Wkrótce potem chrześcijanie zaczęli modlić się do niego, jako do męczennika.

Legenda o świętym Jerzym i smoku

Kult świętego Jerzego stał się szczególnie popularny w średniowieczu, gdy opowieść o świętym Jerzym i smoku jako legenda, przybyła do Europy podczas krucjat. Opowiedziana w formie romansu stała się jedną z najważniejszych chrześcijańskich narracji tamtego czasu. Najwcześniejszy znany opis mitu pochodzi z rejonów Kapadocji i powstał na początku XI wieku. Święty Jerzy patronem Anglii stał się w roku 1327 za sprawą króla Edwarda III. Zastąpił on świętego Edmunda.

Święty Jerzy jest patronem nie tylko Anglii, ale wielu innych państw, m.in.: Gruzji, Portugalii, Holandii, Niemiec, Szwecji, Litwy, Bośni, Serbii, Czarnogóry i Etiopii, patronem chrześcijan palestyńskich, patronem archidiecezji białostockiej, wileńskiej oraz diecezji pińskiej. Jest również patronem wielu miast i regionów: Reffary, Neapolu, Katalonii, jak i Uzdrowiska w Lądku Zdroju.

Pod wezwaniem świętego Jerzego powstało wiele bractw rycerskich oraz zgromadzeń zakonnych i zakonów rycerskich m.in.: Zakon św. Jerzego z Karyntii, Zakon św. Jerzego z Alfamy. Święty Jerzy jest również patronem wędrowców, górników, żołnierzy, kowali, bednarzy, artystów, więźniów, jak i skautów oraz harcerzy. W większości środowisk harcerskich 23 kwietnia jest obchodzony jako Dzień św. Jerzego – patrona całego światowego skautingu.

Jak obchodzi się Dzień Świętego Jerzego?

Dzień Świętego Jerzego to święto narodowe obchodzone w Anglii 23 kwietnia jako święto patrona kraju. W krajach używających kalendarza gregoriańskiego odpowiada to dacie 6 maja. Jest to rocznica utrwalonej w tradycji daty śmierci świętego Jerzego (23 kwietnia 303). Poza Anglią obchodzone też w innych regionach, które przyjęły św. Jerzego jako patrona (np. Aragonia). Święty Jerzy jest głęboko zakorzeniony w angielskiej kulturze. Flaga Anglii przedstawia na białym płacie czerwony krzyż św. Jerzego.

W Anglii w ramach obchodów święta organizowane są parady uliczne, rekonstrukcje historyczne i inne. Częściej niż zazwyczaj można też zobaczyć angielskie flagi.

Co ciekawe, dziś Święty Jerzy może uchodzić za prawdziwy symbol współczesnej multikulturalności. To przecież imigrant urodzony w Turcji w grecko-żydowskiej rodzinie, który przeniósł się do Europy i wstąpił do rzymskiej armii. Przyjął tamtejsze zwyczaje i stał się członkiem globalnego rzymskiego społeczeństwa, przez które później był prześladowany za swoje przekonania. Trudno wyobrazić sobie bardziej “multi-kulti” biografię dla świętego…