Polski wywiad kontra Wunderwaffe

 

 

Znaczenie tego ośrodka odkryte zostało przez wywiad AK dokładnie 25 lat temu. Patrol AK przejął niewybuch słynnej Wunderwaffe Hitlera, czyli niemieckiej rakiety V-2. Została ona rozebrana na części i zbadana w zakonspirowanych laboratoriach Armii Krajowej. Części rakiety oraz wyniki badań zostały przerzucone do Wielkiej Brytanii samolotem wojskowym.

 

Do pierwszego udanego startu V-2 doszło 13 czerwca 1942 roku, jednak pocisk eksplodował po przeleceniu niespełna 1500 metrów. Kolejna próba, do której doszło cztery miesiące później, była już całkowicie udana.

Według niektórych badaczy tego zagadnienia, na poligon przygotowywano Stępinę, miejscowość na Podkarpaciu. 27 sierpnia 1941 roku na lotnisku w Krośnie mieli wylądować Adolf Hitler wraz z Benito Mussolinim. W Krośnie spędzili noc. Tymczasem Łukasz Ciepliński, komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ-AK Rzeszów wraz ze swoim oddziałem przechwycił części pocisków V-1 i V-2 wiosną 1944 r. oraz wykrył tajną kwaterę Hitlera w tunelu kolejowym pod wsią Wiśniowa. Teren pobliskiego Wzdowa, gdzie przed wojną wybitny polski konstruktor Adam Ostaszewski konstruował pierwsze prototypy silników odrzutowych, był szczególnie penetrowany przez oddział SS por. Brauna.

7 marca 1943 r. w swojej kwaterze głównej „Wilczy Szaniec” Hitler odebrał raport Werhnera von Brauna o stanie prac nad pociskiem rakietowym A4/V-2. W czasie spotkania z Hitlerem von Braunowi towarzyszył gen. Walter Dornberger. W uznaniu osiągniętych wyników Hitler nadał von Braunowi tytuł profesorski.

W połowie lata 1943 r. w ośrodku doświadczalnym w Peenemünde uruchomiona została linia montażowa rakiet V-2. Otworzenie drugiej linii oraz szerszą produkcję rakiet uniemożliwił Niemcom nalot na Peenemünde przeprowadzony przez alianckie lotnictwo bombowe w sierpniu 1943 r.Masową produkcję rakiet V-2 Niemcy uruchomili we wrześniu 1943 roku.

Alianci nie zdawali sobie sprawy z wagi prac prowadzonych przez Niemców. Między innymi informacje polskiego wywiadu stały się podstawą decyzji o zbombardowaniu Peenemünde przez brytyjskie lotnictwo bombowe RAF. Peenemünde zbombardowane zostało w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku. Zniszczenie znacznej części ośrodka doświadczalnego opóźniło prace nad rozwojem rakiety i co ważniejsze, opóźniło uruchomienie masowej produkcji pocisków (rakieta V-2 została użyta przez Niemców dopiero po lądowaniu aliantów w Normandii na początku czerwca 1944 roku).

 

Nalot uświadomił Niemcom, że ośrodek w Peenemünde znajduje się w zasięgu alianckiego lotnictwa bombowego i że aliantom znana jest rola tej placówki. Zmusiło to Niemców do rozproszenia produkcji pocisków V-2 po terenie Rzeszy oraz do przeniesienia prób poligonowych rakiety w bezpieczniejszy rejon. Część produkcji przetransportowana została do ogromnej podziemnej fabryki w Nordhausen w górach Harzu, funkcjonującej pod kryptonimem Dora (filia obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie). Próby poligonowe rakiety V-2 przeniesione zostały w rejon Pustkowa koło Dębicy. Pierwszą rakietę na nowym poligonie odpalono 5 listopada 1943 roku. Natomiast 20 maja 1944 roku, w okolicach Sarnak nad Bugiem, AK przejęła niewybuch V-2. Został on zbadany w tajnych laboratoriach AK. W badaniach pocisku udział brali m.in. prof. Janusz Groszkowski, prof. Marceli Struszyński oraz inż. Antoni Kocjan. Najważniejsze części rakiety oraz wyniki badań zabrane zostały do Wielkiej Brytanii w nocy z 25 na 26 lipca 1944 roku przez brytyjski samolot.

W lipcu i sierpniu 1944 r. Amerykanie dokonali trzech nalotów na Peenemünde, podczas których około 1200 samolotów B-17 („latających fortec”) zrzuciło 3000 ton bomb. Pierwszy z tych nalotów odbył się 18 lipca 1944 r. 379 ciężkich bombowców pod osłoną lotnictwa myśliwskiego zrzuciło 920 ton bomb na Peenemünde.

 

Głównym przeznaczeniem pocisków V-2 był ostrzał miast Wielkiej Brytanii. W tym celu na francuskim wybrzeżu Kanału La Manche Niemcy przygotowali schrony-wyrzutnie do wystrzeliwania rakiet. Zniszczenie znacznej części wyrzutni przez alianckie lotnictwo zmusiło Niemców do przygotowania ruchomych wyrzutni do wystrzeliwania rakiet V-2, z których 45 miało być rozmieszczonych na wybrzeżu francuskim od Calais do Cherbourga. Inwazja wojsk alianckich w czerwcu 1944 r. w Normandii uniemożliwiła realizację i tego planu.

Ostatecznie rakiety V-2 wystrzeliwano z terenu Holandii. Pierwsza rakieta V-2 odpalona została 8 września 1944 roku o godz. 8.30. Celem był Paryż. Do końca września z Holandii odpalono około 5500 rakiet, z których 2894 trafiły Londyn, a także wiele miast w północnej Francji oraz Belgii. Od 12 października Hitler nakazał bombardowanie rakietami tylko Londynu i Antwerpii – dużego portu aliantów zaopatrującego front zachodni.

Do zakończenia działań bojowych przez jednostki rakietowe ogółem odpalono 5500 rakiet V-2. Około 70% z nich trafiło w cele.

 

Osobny rozdział stanowi bohaterska postawa pilotów z polskich dywizjonów RAF, którzy te rakiety nie tylko zestrzeliwali, lecz potrafili podlatywać do nich na tak bliską odległość, że za pomocą skrzydła spychali je z toru. Pomimo pomocy polskiego wywiadu, jak i informacji polskich uczonych na temat rakiet, Brytyjczykom nigdy nie udało się tych informacji wykorzystać do zneutralizowania V-2.