Podwójna tragedia katyńska

„Katyń: Miejscowość w okręgu smoleńskim RFSRR , miejsce masowych grobów kilku tys. oficerów pol. internowanych od 1939 w ZSRR, a wymordowanych przez hitlerowców po zajęciu tych terenów” – taką informację o zbrodni katyńskiej można było przeczytać w Małej Encyklopedii PWN z 1959 roku. Później pod hasłem „Katyń” nie było już nic. Pustka. Komunistyczne władze Polski i Związku Sowieckiego chciały to słowo wymazać z pamięci narodowej. A stało się wręcz odwrotnie. Już w czasach PRL-u Katyń nabrał znaczenia mitycznego. Uczono się o nim na tajnych kompletach, prywatnych spotkaniach. Symbolizował zbrodniczość systemu komunistycznego.

 

Rosjanie ujawnili prawdę o Katyniu dopiero w 1990 r. Prezydentem był wówczas Borys Jelcyn i to on zaiaugurował proces odtajniania akt zbrodni. Polacy oficjalnie usłyszeli wtedy, że za masakrą polskich oficerów i inteligencji stały najwyższe władze ZSRR, a jeńców zamordowało NKWD.

W Katyniu, a także w Charkowie i w Twerze, wymordowano oficerów, który dostali się do niewoli po sowieckim najeździe na wschodnie rejony Polski 17 września 1939 r. Uwięziono wtedy ćwierć miliona żołnierzy. Najwyższych rangą – około 16-18 tys. oficerów, przetransportowano do specjalnycj obozów NKWD w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Wśród jeńców byli też powołani do polskiego wojska inżynierowie, poeci, lekarze, dziennikarze, duchowni, urzędnicy, policjanci, funkcjonariusze straży granicznej i służby więziennej. Elita II Rzeczpospolitej. 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne podjęło uchwałę o zabiciu Polaków. Pod rozkazem podpisali się Stalin, Mołotow, Woroszyłow, Kaganowicz, Kalinin i Mikojan.

 

To nie była śmierć humanitarna. Polaków wywożono z obozów grupami. Nie wiedzieli, gdzie jadą, czy czeka ich wolność, czy śmierć. Zabijano ich strzałami w tył głowy i zakopywano masowo w ziemi. Rodziny dowiadywały się o tym jak zginęli wiele lat później. To była zbrodnia niewyjaśniona i niezawiniona, wciąż częściowo spowita niewiedzą, bo wiele z akt tej zbrodni nie zostało ujawnionych. Historycy mówią, że Stalin wydał rozkaz zabicia elity żołnierskiej i intelektualnej Polski, bo nie wiedział, co dalej z nimi zrobić. – Oni byli ofiarami niewypowiedzianej wojny. Zostali zamordowani z pogwałceniem praw i konwencji cywilizowanego świata. Zdeptano ich godność jako żołnierzy, Polaków i ludzi – miał powiedzieć w tym roku w lesie katyńskim Prezydent Polski, Lech Kaczyński. Nie zdążył. Po raz kolejny pod Smoleńskiem zdarzyła się tragedia. Tym razem nie z rąk ludzi, ale okrutnego losu, zginęło ponad 90 najważniejszych osób w państwie. W tym rodziny ofiar katyńskich z 1940 roku. Tym okrutniejsza to katastrofa, bo ironiczna, fatalistyczna. Tak po raz kolejny odzywa się pod Smoleńskiem chichot historii.