„Ochrona praw obywateli UE w UK i Brytyjczyków w UE to PRIORYTET”. Komitet Izby Gmin publikuje arcyważny RAPORT

Fot. Getty

Eu Nationals 1

Parlamentarny Komitet ds. Przyszłych Stosunków z Unią Europejską przygotował arcyważny raport dotyczący przyszłych relacji Wielkiej Brytanii z Unią Europejską po Brexicie. Najistotniejszym zaleceniem komitetu jest zagwarantowanie praw obywateli UE żyjących w UK i Brytyjczyków mieszkających na stałe w UE, niezależnie od tego, czy Wspólnota porozumie się z rządem w Londynie ws. przyszłej umowy handlowej. 

Poniżej prezentujemy Wam najważniejsze zalecenia międzyparlamentarnego Komitetu ds. Przyszłych Stosunków z Unią Europejską (ang. Committee on the Future Relationship with the European Union), dotyczące zarówno sytuacji obywateli UE żyjących na terenie Zjednoczonego Królestwa, jak i obywateli brytyjskich mieszkających na stałe w krajach Wspólnoty. 

Zalecenia/Wnioski komitetu ws. obywateli UE żyjących w UK

• Program EU Settlement Scheme okazał się sukcesem, ale wciąż nie wiadomo, ilu obywateli UE nie uregulowało jeszcze swojego statusu

W ramach programu EU Settlement Scheme wniosek o uregulowanie statusu na Wyspach złożyło już ponad 4 mln obywateli UE. Większość z tych wniosków została rozpatrzona pozytywnie i zakończyła się przyznaniem obywatelom UE statusów Settled Status lub Pre-Settled Status. Komitet ostrzega jednak, że wciąż pewna liczba obywateli krajów unijnych musi uregulować swój pobyt w UK oraz że nie wiadomo na razie, jaka to jest liczba. Komitet wezwał także rząd do opracowania wytycznych dla osób, które z wnioskami o status osoby osiedlonej się spóźnią (złożą go po ostatecznym terminie, czyli po 30 czerwca 2021 r.), a także dla osób, które po otrzymaniu statusu Pre-Settled Status niewystarczająco szybko złożą wniosek o przyznanie statusu Settled Status. 

• Osoby znajdujące się w grupie ryzyka powinny otrzymać większą pomoc

Komitet zwrócił w raporcie uwagę na trudności, jakie niektórzy obywatele UE napotykają w trakcie ubiegania się o status osoby osiedlonej. Trudności te obejmują m.in. barierę językową, słabo rozwinięte umiejętności cyfrowe oraz problemy z przedstawieniem dokumentów potwierdzających tożsamość lub długość pobytu w Wielkiej Brytanii. Pomoc osobom znajdujących się w grupie ryzyka, w tym np. osobom niepełnosprawnym, musi być zatem przez najbliższe miesiące absolutnym rządowym priorytetem. 

ZOBACZ: Nowa usługa Royal Mail – Listonosz odbierze Twoją paczkę za jedyne 72 p!

• Obywatele UE powinni mieć w UK możliwość ubiegania się o fizyczny dokument potwierdzający ich status

Komitet ds. Przyszłych Stosunków z Unią Europejską wyraźnie zaznaczył, że obywatele UE na Wyspach powinni mieć prawo do posiadania fizycznego dokumentu potwierdzającego ich status. Wiemy już, że Izba Gmin odrzuciła poprawkę w tej materii przegłosowaną przez Izbę Lordów, ale jest jeszcze cień szansy, że deputowani przyjmą ją w jakiejś innej formie – np. jeśli ustalone zostanie, że zainteresowani wydaniem takiego dokumentu obywatele UE sami sobie za niego zapłacą.

Zalecenia komitetu ws. Brytyjczyków żyjących w UE

• Obywatele Wielkiej Brytanii muszą być świadomi tego, co muszą zrobić, żeby zabezpieczyć swoje prawa

Zarówno rząd Wielkiej Brytanii, jak i państwa członkowskie Unii Europejskiej muszą się upewnić, że Brytyjczycy żyjący na stałe w obrębie Wspólnoty mają dostęp do wszelkich, istotnych dla nich informacji. Obywatele UK w UE muszą wiedzieć i rozumieć, co muszą zrobić, by zabezpieczyć swoje prawa, a Wielka Brytania i Wspólnota muszą zminimalizować liczbę osób, które zostaną nieumyślnie pozbawione praw z uwagi na brak podjęcia stosownych działań (lub brak wiedzy o tym, co należy zrobić). W celu zabezpieczenia praw Brytyjczyków w UE rząd w Londynie musi utrzymywać stały kontakt z placówkami dyplomatycznymi rozmieszczonymi w poszczególnych państwach UE, koordynować (wraz z rządami państw przyjmujących) spotkania informacyjne adresowane do brytyjskich expatów oraz dofinansowywać z funduszu The National Support Fund (NSF) działania organizacji wspierających Brytyjczyków w UE.  

CZYTAJ TEŻ: Z powodu obowiązkowej kwarantanny Ryanair i Wizz Air wstrzymują loty do Londynu z jednego z polskich lotnisk

• Terminy składania wniosków o status rezydenta przez obywateli brytyjskich w krajach UE muszą być w razie potrzeby wydłużane

W raporcie zostały szczegółowo określone wymagania dla obywateli UK ubiegających się o status rezydenta w krajach UE. Spośród 13 krajów, w których Brytyjczycy muszą złożyć specjalny wniosek o uregulowanie swojego statusu, część rozpoczęła procedurę stosunkowo wcześnie, a część już wydłużyła możliwość aplikowania poza termin 30 czerwca 2021 r. Komitet zaapelował też do pozostałych państw członkowskich o rozważenie wydłużenia tego terminu. 

• Obywatele brytyjscy powinni być zachęcani do zarejestrowania się w krajach UE

Dokonanie rejestracji w kraju przyjmującym UE to pierwszy krok na drodze do zabezpieczenia swoich praw po Brexicie wynikających z ustaleń zawartych w Withdrawal Agreement. Niektóre państwa użyły, w celu komunikacji z obywatelami brytyjskimi, posiadanych już na ich temat danych, ale kraje takie jak Francja, Hiszpania, Portugalia czy Grecja nie są w stanie oszacować, ilu żyje na ich terytorium Brytyjczyków dotychczas niezarejestrowanych. Komitet wezwał zatem rząd Borisa Johnsona, by to on upewnił się, że wszyscy expaci zdążą się zarejestrować w krajach UE przed upływem okresu przejściowego.