PILNE: Nie żyje książę Filip! Małżonek Elżbiety II zmarł w wieku 99 lat w Zamku Windsor

Fot. Getty

GettyImages 695526474

Mąż królowej Elżbiety, książę Filip, zmarł dziś nad ranem w Zamku Windsor. Informację tę potwierdził przed południem Pałac Buckingham. Książę Filip miał 99 lat.

Jeszcze niedawno cieszyliśmy się na Wyspach z wyjścia księcia Filipa ze szpitala im. króla Edwarda VII w Londynie, gdzie małżonek Elżbiety II przeszedł operację serca. Dziś jednak nadeszła smutna wiadomość o śmierci 99-letniego księcia, który 10 czerwca obchodziłyby 100. urodziny. "Z głębokim smutkiem Jej Królewska Mość ogłasza śmierć ukochanego męża, Jego Królewskiej Wysokości Księcia Filipa, księcia Edynburga. Jego Królewska Wysokość zmarł spokojnie dziś rano w zamku Windsor. Dalsze informacje zostaną podane w odpowiednim czasie. Rodzina królewska łączy się z ludźmi na całym świecie w żałobie po jego stracie" – czytamy w oficjalnym komunikacie Pałacu Buckingham.

It is with deep sorrow that Her Majesty The Queen has announced the death of her beloved husband, His Royal Highness The Prince Philip, Duke of Edinburgh.

His Royal Highness passed away peacefully this morning at Windsor Castle. pic.twitter.com/XOIDQqlFPn

— The Royal Family (@RoyalFamily) April 9, 2021

Informacje o złym stanie zdrowia księcia Filipa dochodziły z Pałacu Buckingham od połowy lutego. 16 lutego małżonek Elżbiety II został przyjęty do szpitala im. króla Edwarda VII w Londynie, ponieważ, jak mogliśmy przeczytać w oficjalnym komunikacie, „źle się poczuł”. Początkowo wydawało się, że pobyt księcia Filipa II w szpitalu będzie miał charakter profilaktyczny, ale ostatecznie małżonek królowej został przewieziony do szpitala St. Bartholomew's Hospital, gdzie przeszedł operację serca. Zabieg „zakończył się sukcesem”, a książę po odbyciu rehabilitacji został wypisany ze szpitala. 

Smutek z powodu odejścia księcia Edynburga wyraził już premier Boris Johnson, który powiedział, że książę „pomagał kierować rodziną królewską i monarchią tak, aby pozostała ona instytucją bezdyskusyjnie niezbędną dla utrzymania równowagi i szczęścia naszego życia narodowego”. 

Książę Filip był najdłużej urzędującym królewskim małżonkiem w długiej historii Imperium Brytyjskiego oraz najstarszym urzędującym współmałżonkiem jakiegokolwiek panującego monarchy brytyjskiego.

Książę Filip urodził się 10 czerwca 1921 roku jako książę Filip z Grecji i Danii, później przyjął nazwisko Mountbatten. Choć urodził się w Grecji, pochodzi z duńskiego rodu Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg. Dorastał na Korfu jako jedyny syn księcia Andrzeja – syna króla Grecji – Jerzego I oraz Alicji Battenberg.

• Nie przegap: Co stanie się w przypadku śmierci księcia Filipa?

Gdy Filip miał zaledwie rok w Grecji doszło do rewolucji spowodowanej klęską tego kraju w wojnie z Turcją. W wyniku buntu 11 września 1922 roku wuj Filipa – Konstantyn I, zmuszony został do abdykacji, a jego ojciec – Andrzej, został aresztowany. Wkrótce cała rodzina została pozbawiona obywatelstwa greckiego i wygnana z kraju osiedliła się pod Paryżem w domu użyczonym przez księżną Marię Bonaparte.

Po przeprowadzce do Francji Filip zaczął uczęszczać do szkoły amerykańskiej, którą opuścił w 1928 roku, aby kontynuować naukę w Wielkiej Brytanii. Na Wyspach zamieszkał ze swoją babcią – księżniczką Wiktorią (wnuczką Wiktorii Hanowerskiej – królowej Wielkiej Brytanii) w pałacu Kenslington. Niedługo później lekarze wykryli u matki Filipa schizofrenię, przez co musiała ona zostać umieszczona w zamkniętym ośrodku, w tym czasie jego ojciec przeprowadził się natomiast do Monte Carlo.

• ZOBACZ TEŻ: Monarchia brytyjska upadnie? Co stałoby się z rodziną królewską, gdyby monarchia została zniesiona w UK?

Po ukończeniu szkoły Gordonstoun w Szkocji Filip zaciągnął się do służby w Royal Navy, która wysłała go do Royal Naval College w Dartmouth. W tym czasie poznał swoją przyszłą żonę – wówczas księżniczkę Elżbietę. 18-letni, wysoki i umundurowany mężczyzna, zrobił na brytyjskiej następczyni tronu tak ogromne wrażanie, że prawie przez cały okres wojny korespondowali ze sobą listownie. W 1940 roku Filip otrzymał stopień aspiranta i zaciągnął się na 4 miesiące na pokład okrętu chroniącego konwoje z Australijskiego Centrum Ekspedycyjnego na Oceanie Indyjskim. W tym samym roku Filip został przeniesiony na pancernik "Valiant", na którym brał udział w bitwie o Kretę oraz w bitwie o przylądek Matapan, gdzie zajmował się kontrolowaniem reflektorów okrętu.

W lipcu 1943 roku, kiedy wojska alianckie atakowały kontrolowaną przez wojska Osi Sycylię, Filip uratował okręt, na którym wówczas służył, przed nocnym bombardowaniem. Wpadł na zuchwały pomysł, żeby ze statku wypuścić tratwę ratunkową, na której unosił się dym, który rozproszył nocne bombowce, a okrętowi dało to czas na opuszczenie obszaru nalotu.

W marynarce wojennej służył do końca wojny, był nawet obecny w Zatoce Tokijskiej przy podpisywaniu aktu kapitulacji Japonii. W 1946 roku został instruktorem szkoły oficerskiej w  Corsham, w hrabstwie Wiltshire. W tym samym roku Filip oświadczył się Elżbiecie. Rodzice księżniczki, choć niechętnie, zgodzili się na małżeństwo, przy czym Filip miał poczekać ze ślubem do ukończenia 21 lat przez swoją wybrankę.

Król Jerzy VI wyznaczył ponadto dodatkowe wymogi, które musiał spełnić Filip. W ten sposób przyszły król małżonek zmienił nazwisko rodowe z Schlesinger-Holstein-Sonderburg-Glücksburg na Mountbatten, a także przeszedł z prawosławia na anglikanizm oraz zrzekł się tytułów oraz roszczeń do tronów greckich i duńskich. 20 czerwca książęca para wzięła ślub, który transmitowany był do blisko 200 milionów ludzi na całym świecie przez stację BBC.

Gdy urodziły się dzieci Elżbiety i Filipa, pojawiła się kwestia sporna dotycząca tego, jakie będą nosić nazwiska. Filip nalegał, żeby nosiły nazwisko Mountbatten. Jednak zdecydowana reakcja królowej matki – Marii, która poinformowała o tym premiera Winstona Churchilla, zaważyła na zmianie decyzji. Premier zalecił młodej królowej, żeby wydała królewską odezwę, w której stwierdzała, że rodzina królewska pozostanie przy nazwisku Windsor.

Warto tutaj dodać, że nazwisko Windsor nie jest prawdziwym nazwiskiem rodowym brytyjskiej rodziny królewskiej. Dynastia Windsorów w rzeczywistości nazywa się Wettyn i pochodzi od niemieckiej dynastii wywodzącej się z Saksonii, której przedstawiciele panowali w wielu krajach Europy, w tym Polsce. Nazwisko Wettyn zostało porzucone przez króla Jerzego V (dziadka królowej Elżbiety), ponieważ zbyt kojarzyło się z wrogo nastawioną do Wielkiej Brytanii II Rzeszą.

Po ślubie książę Filip, który otrzymał od Jerzego VI tytuł księcia Edynburga, nie zamierzał porzucać kariery w marynarce wojennej. Dosłużył się w niej stopnia admirała floty, który otrzymał w 1953 roku.

Wraz ze śmiercią króla Jerzego VI, książę Filip stał się królewskim małżonkiem, ponieważ zgodnie z brytyjskim prawem, to Elżbieta była dziedziczką tronu. Przez wszystkie lata małżeństwa nie odstępował swojej małżonki i towarzyszył jej we wszystkich oficjalnych uroczystościach i obowiązkach. Udzielał się charytatywnie, sponsorował nagrody i odznaczenia, których było ponad 800.

Jego wielką pasją było polo, a także żeglowanie oraz lotnictwo. Książę Filip jako pilot spędził w powietrzu ponad 5000 godzin. Był znany także jako malarz i kolekcjoner obrazów oraz rysunków. Osoby, które go poznały, mówiły o jego bezpośredniości i poczuciu humoru. W czasie życia wiele razy prasa przytaczała jego uwagi, które niektórzy uważali za przejaw ciętego humoru, ale Filipowi nigdy to specjalnie nie przeszkadzało. Szczególnie znana jest historia, która wydarzyła się podczas wizyty królewskiej pary w Białym Domu w Waszyngtonie. Po uroczystej kolacji, książę Filip udał się do "czerwonej sali", w której zastał dwóch kelnerów podających alkohol, zaproponował im wspólne wypicie i zaprosił ich nawet w odwiedziny do Pałacu Buckingham.

I takim właśnie zapamiętają go Brytyjczycy. Uśmiechnięty i żartujący, zarówno z siebie, jak i z najbliższych, co jest istotą typowego brytyjskiego humoru. Zawsze stojący u boku swojej ukochanej małżonki, godnie reprezentując naród, który tak chętnie go przyjął.