Już jutro najkrótszy dzień w roku. Wyjątkowe zjawisko na niebie

Wysoka, jak na tę porę roku temperatura pozwala zapomnieć, że mamy już końcówkę grudnia. Tymczasem jutro według kalendarza… przesilenie zimowe, czyli najkrótszy dzień w roku. Czym jest to tajemnicze zjawisko?

Przesilenie zimowe występuje, gdy biegun północny osiągnie swój najdalszy stopień odchylenia od słońca tj. 23,5 stopnia. Skutkuje to najkrótszym dniem, a zarazem najdłuższą nocą w ciągu całego roku. Słońce znajduje się wówczas w zenicie nad zwrotnikiem koziorożca. Sam proces trwa tylko chwilę, ale nazwa przyjęła się zwyczajowo w opisywaniu tego szczególnego dnia. Przesilenie może wypadać 21 lub 22 grudnia (w zależności od przypadania roku przestępnego). W Londynie moment przesilenia nastąpi o godzinie 4:49.

Angielskie słowo oznaczające przesilenie, czyli solstice powstało od łacińskiego „solstitium” będącego połączeniem sol – słońca i sistere – zatrzymywać się.

Co roku wiele osób przybywa oglądać przesilenie do Stonehenge. Zbudowany między 3000 a 2000 rokiem p.n.e. kamienny krąg pozwalał na dokładną obserwację zjawisk pogodowych na niebie. Po analizie zachodzących w przyrodzie przemian podejmowano przed wiekami decyzję o sposobie siewu roślin, chowu zwierząt, gospodarowania zapasami. Według badaczy Stonehenge zimowe przesilenie było dla ówczesnych konstruktorów kompleksu ważniejsze niż letnie. Był to czas uboju bydła i końca fermentacji napojów procentowych.

Inne kultury również miały swoje tradycje związane z tym dniem, m.in. obchodzący wówczas gody Słowianie, Rzymianie, którzy wyprawiali Saturnalia ku czci boga Słońca, Persowie, świętujący narodziny Mitry czy mieszkańcy Chin, gdzie odbywa się festiwal Dongzhi związany z filozofią równowagi i harmonii Ying i Yang.