Jak Polak Anglikom Londyn pokazuje

Darek Latuszkiewicz jest jednym z kilku oficjalnie zarejestrowanych i działających obecnie polskich przewodników po Londynie. Przyjechał tu cztery lata temu. Wcześniej przez dziewięć lat był pilotem wycieczek zagranicznych.

Ma 33 lata, pochodzi ze Świdnicy. Wysoki brunet o mocnym, niskim głosie. Po przyjeździe do Anglii zdecydował, że nadal chce pracować w branży turystycznej. Tym razem już jako licencjonowany przewodnik.

– Najbardziej denerwowało mnie, że właściciele polskich firm oczekują, że pilot będzie również przewodnikiem, chociaż nie ma takich uprawnień – mówi Darek. – Chcą wszystko załatwić jak najmniejszym kosztem. A jeśli taki pilot zostanie przyłapany na oprowadzaniu grup we wnętrzach bez licencji, to karę musi zapłacić on, a nie firma.

 

Prestiżową „niebieską odznaką”, przyznawaną przez Institut of Tourist Guiding, legitymuje się w całej Wielkiej Brytanii około dwóch tysięcy przewodników, z czego połowa pracuje w Londynie. Jako jedyni przewodnicy z zewnątrz mają prawo do oprowadzania turystów po takich miejscach jak m.in. opactwo Westminster, zamek w Windsorze, Tower of London, czy katedra św. Pawła. Aby uzyskać „niebieską odznakę” trzeba ukończyć osiemnastomiesięczny kurs. Szkolenie kosztuje wraz z egzaminem około 4 tys. funtów, a pieniądze można wpłacić w dwóch ratach. Na dodatek wcale nie jest tak łatwo dostać się na kurs. Darek Latuszkiewicz wspomina, że przez egzamin wstępny pomyślnie przebrnęło czterdziestu z około 180 kandydatów.

– Musiałem podejmować różne tak zwane prace ręczne – śmieje się Darek – Pracowałem na budowie, byłem malarzem, elektrykiem, potem specjalistą od marketingu.

Jednocześnie dwa razy w tygodniu uczestniczył w wykładach, a w sobotę w zajęciach praktycznych w terenie, prowadzonych w dziesięcioosobowych grupach. Dużo czasu ślęczał nad książkami, bo – jak mówi – w Anglii edukacja nastawiona jest na samodzielny rozwój ucznia.

– To była mordęga – wspomina.
– Skończyłem prawo na Uniwersytecie Wrocławskim i nawet na studiach się tak dużo nie uczyłem. Na szczęście pomagała mi i dopingowała mnie moja narzeczona, Iwona.

 

Przewodnik musi posiąść wiedzę z rozmaitych dziedzin, takich jak historia, socjologia, archeologia, architektura, geologia, ogrodnictwo czy nawet zoologia i botanika. Oczywiście znać musi doskonale każdy budynek na trasie wycieczki. Każdy załom muru, każdy najmniejszy detal.

– Później tak naprawdę korzysta się z niewielkiej części zdobytej wiedzy – przyznaje Darek. – Ale jak ktoś ze zwiedzających zapyta o jakiś szczegół, to trzeba znać odpowiedź.

Przyszli przewodnicy uczeni są także tego, jak swą rozległą wiedzę skutecznie i atrakcyjnie przekazać, jak radzić sobie z grupą, jak umiejętnie odpowiadać na pytania. Duże znaczenie mają tzw. projekcja głosu i język ciała. Kurs zakończony jest rygorystycznym egzaminem. Są części pisemne z pytaniami otwartymi. Na niektóre oczekuje się odpowiedzi krótkiej, jednozdaniowej. Inne wymagają dłuższej, bardziej rozbudowanej. Część praktyczna egzaminu, odbywająca się już w terenie, polega na prezentowaniu zabytków wykładowcom, którzy wcielają się w rolę wścibskich turystów. Jeśli oblejemy, mamy dwie szanse na poprawkę, pod warunkiem, że do egzaminu przystąpimy w ciągu 30 miesięcy od ukończenia szkolenia. Gdy to się nie uda, trzeba powtórzyć cały kurs. I oczywiście ponownie za niego zapłacić.

Darek jest posiadaczem „niebieskiej odznaki” od dwóch lat. Wysiłek włożony w naukę opłacił się. Latuszkiewicz, jako przewodnik władający językiem obcym (bo dla Anglików takim jest język polski) za cztery godziny pracy dostaje 126 funtów. Jeśli zwiedzanie rozpoczyna się przed ósmą rano lub odbywa się po godzinie 19 wynagrodzenie wzrasta. Dzięki temu, że od lat pracuje w turystyce, posiada wielu znajomych w środowisku, którzy polecają mu kolejnych klientów. Pracuje 3-4 dni w tygodniu. Trzeba pamiętać, że zawód przewodnika jest zawodem sezonowym. Daje jednak dużą swobodę, bo Darek może sam decydować kiedy i jak długo pracuje.

 

Grupy są różnej wielkości. – Dziś oprowadzałem po zamku w Windsorze polskie małżeństwo. Twierdzili, że chcą mieć przewodnika tylko dla siebie i chodzić tam, gdzie mają ochotę. To, że Darek jest Polakiem, wcale nie oznacza, że pracuje tylko z polskimi grupami. W grę wchodzą różne narodowości: Kanadyjczycy, Amerykanie, Japończycy, Rosjanie i… Anglicy.

Z uśmiechem wspomina, jak kiedyś oprowadzał grupę Anglików. Wycieczka zorganizowana była pod hasłem „Polskie ślady w Londynie”. Anglicy koniecznie chcieli zobaczyć słynną ścianę płaczu i tego, co tam zobaczą, najbardziej obawiał się przewodnik. O dziwo, kłopoty pojawiły się w najmniej oczekiwanym miejscu.

– Odwiedziliśmy kościół Św. Andrzeja Boboli na Hammersmith. Wszystko ustaliłem wcześniej z proboszczem, a do następnego nabożeństwa było jeszcze sporo czasu – opowiada Latuszkiewicz. 
– Jedyną osobą w kościele poza nami był jakiś starszy pan. Gdy zaczynałem omawiać witraże, zaczął krzyczeć: „Co to znaczy? Co to za ludzie? Proszę natychmiast wyjść!”. Anglicy byli zaskoczeni, nie wiedzieli, co się dzieje.

Na szczęście następnym punktem programu była wizyta w POSK-u, gdzie Brytyjczyków przyjęto chlebem i solą. Awantura w kościele poszła w zapomnienie i wszyscy byli zadowoleni.

Według Darka wśród zarejestrowanych przewodników z „niebieską odznaką” pracuje obecnie trzech, czterech Polaków. Są jeszcze oczywiście ci, którzy robią to nielegalnie. Darek ostrzega: jeśli zostaną złapani w miejscu, gdzie trzeba mieć uprawnienia, czekają ich wysokie grzywny, nawet do pięciu tysięcy funtów.

Co ciekawe, przewodnicy mają swoje własne związki zawodowe – The Association of Professional Tourist Guides. Organizacja ta zajmuje się m.in. dbaniem o utrzymanie cen za usługi przewodników na jednakowym poziomie. Informuje też swoich członków o wszelkich branżowych nowościach, urządza comiesięczne spotkania, prowadzi szkolenia.

The Institut of Tourist Guiding oferuje swoim przewodnikom coroczne egzaminy z wybranego języka. Posługiwanie się kilkoma językami nie powoduje automatycznie wzrostu wynagrodzenia, rośnie natomiast grupa potencjalnych klientów. Z myślą o tym Darek uczy się rosyjskiego.

– Naszych braci Rosjan jest wielu, chcą zwiedzać i stać ich na to – uśmiecha się Latuszkiewicz. – A kiedy są z przewodnika zadowoleni, to i nie szczędzą grosza na napiwek. W odróżnieniu od Polaków, którzy czasem pytają: „A nie dałoby się taniej?” Do nauki znów goni mnie Iwona – śmieje się Darek. – Co ja bym bez niej zrobił?

Za trzy tygodnie lecą do Polski, gdzie wezmą ślub. Właśnie jadą na Ealing, panna młoda będzie przymierzać suknię ślubną.

– Jaka tam znowu młoda! – śmieje się Iwona.– Już nie możemy się doczekać wyjazdu – mówią.

Życzymy młodej (a jednak!) parze wszystkiego najlepszego!

 

Michał Górka