Hitler był hipisem?

Główną częścią wystawy w galerii White Cube jest rzeźba „Hell” złożona z trzech ogromnych „akwariów” ułożonych na planie swastyki, między którymi i wokół których wędrują widzowie.

Rozgrywa się w nich epicka realizacja koszmaru nawiązującego do obrazów nazizmu i II wojny światowej, przetworzonych jednak jakby przez chory umysł. Jest to rodzaj ogromnej makiety ogarniętego samobójczym pędem wojny pejzażu. Zaludnia go tłum maszkar – odartych z ciała trupów, często w nazistowskich hełmach, ciał zdeformowanych, o kilku głowach, dwóch tułowiach, itd., wreszcie hitlerowców. O co tu chodzi?… Trupy pędzą hitlerowców szpalerem między drutami kolczastymi, prowadzą ich do pieców krematoryjnych, do których tamci sami się nawzajem wpychają. Z kominów wydostają się kłęby ciemnego dymu. Samochody III Rzeszy pędzą na samozatracenie w stronę krateru wulkanu w środkowym segmencie rzeźby. Na końcu docieramy do rowu wypełnionego tysiącami ciał.

Wystawa Chapmanów „Gdyby Hitler był hipisem, jacy byśmy byli szczęśliwi” zderza rzeźbę „Hell” z akwarelami i obrazami olejnymi Adolfa Hitlera, głównie z lat dwudziestych, poddanymi przeróbkom przez dwójkę artystów. Na akwarelach domalowali oni np. gdzie popadnie motywy tęczy. Pomimo ich zniekształcenia przez Chapmanów, łatwo sobie jednak na ich podstawie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Hitler nie dostał się na uczelnię artystyczną.

Gdy do tęczowych akwarelek (wielobarwnych łuków jest czasem po kilka na jednym malutkim obrazku) dociera się na sam koniec, po obejrzeniu „Hell” – a ja oglądałem właśnie w takiej kolejności – ich dziwacznie radosny charakter robi prawem kontrastu wrażenie szokujące.

Jarosław Pietrzak
[email protected]