Felieton: Mamo, przynosisz mi wstyd!

Kto nie zna wrześniowego rytmu typowej polskiej rodziny na Wyspach: po odebraniu pociech od babć i dziadków, dzieci wracają do szkoły, zaś ich rodzice do kieratu. I niby wszystko wraca do normy…

Dla polskiego rodzica – imigranta, wakacyjne wyjazdy z dzieckiem do ojczyzny to okazja, by jego pociecha, wychowywana na co dzień w brytyjskim środowisku, „złapała” trochę polskości, by nie straciła kontaktu z rodziną, a i też nie zapomniała polskiego „języka w gębie”.

Wszak polski rodzic doskonale zdaje sobie sprawę z faktu, że sobotnia szkoła to zdecydowanie za mało dla jego latorośli, by wyniosło stamtąd to, co rodzic chciałby, by wyniosło.

Tak czy inaczej, polski rodzic-imigrant dobrze wie, dlaczego haruje dzień (a może i noc), dlaczego odmawia sobie wielu przyjemności, na które może i byłoby go stać, lecz gdy tylko pomyśli o przyszłości, wnet kwalifikuje je do kategorii „zbytków” – aby tylko jego syn czy córka mieli zapewnione to, czego on sam przed emigracją nie miał.

On dobrze wie, że zapewnia dzieciom to, co najlepsze w zasięgu jego ręki. A co za to od pociechy dostaje?

Ano wysłuchuje narzekań na „wakacyjną katorgę”, bo trzeba siedzieć u polskiej babci, gdzie nikt nie rozumie słowa po angielsku, gdzie telewizor pamięta czasy przedpotopowe, a internetowe łącze tak się ślimaczy, że spowalnia nawet najprostsze gry!

Do tego, kury od rana gdaczą, ciotki cały dzień plotkują, a w sklepach nie ma ulubionych czipsów o smaku salt&vinegar. O mamo, co tu robić? Jak tu żyć!?

No więc w sukurs babci przychodzi na wpół stęskniona, na wpół strapiona mamusia, wywalcza u szefa dodatkowy dzień wolnego (lub kłamie, że chora), wykrwawia się na lot zazwyczaj supertanimi liniami i juści prosi, juści błaga i grozi, że „przez trzy dni szlaban na komputer” – ale wtedy do akcji wkracza lamentująca babcia, bo „za jej czasów karą dla dziecka było, że przez trzy dni nie wyszło na dwór, a teraz, że przez trzy dni będzie na dwór wychodzić.

Ludzie, koniec świata!” – i tak w kółko Macieju, bo do międzypokoleniowej afery powód znajdzie się zawsze.

Na szczęście, Brytyjczycy chyba to wszystko przewidzieli i szkolne wakacje, najwyraźniej pod imigrantów, skrócili do jednego miesiąca. Aż wreszcie nadchodzi upragniony wrzesień.

Upragniony, bo rodzice przyjeżdżają i zabierają pociechy od polskich babć i zawożą do brytyjskich kolegów i koleżanek, co dla nich oznacza, że wreszcie będzie z kim znaleźć wspólny język – wspólny tak w przenośni, jak i dosłownie.

Dopiero w murach szkoły będzie można odetchnąć od rodzicielskiej presji i ich wizji swego życia.

Niestety, powrót do szkolnych przyjaciół to również powrót do obciachu, bo gdy rodzice na wywiadówkę czy szkolny konkurs przyjdą, na jaw wyjdzie ten ich „funny akcent”. Zacznie się więc sprytne ich naciąganie na rozmowy w domu po angielsku.

I na nic rodzicielskie stawianie oporu się zda: smarkacz, choć doskonale ich mowę rozumie, będzie się z jej używania stopniowo wycofywał – jak i wycofywał z chodzenia do sobotniej szkoły.

Mało tego: może nawet wyznać, że „przynosicie mu wstyd”. I co wtedy Ty, Drogi Rodzicu, z tym zrobisz? Co o tym pomyślisz?

Przejdą Ci pewnie przez głowę różne warianty, lecz niekoniecznie ten, że Twemu dziecku polska mowa kojarzy się z zacofaniem, wręcz ze swoistą „niepełnosprawnością”. Że mowa jego przodków stała się dla niego swoistym symbolem ograniczenia i zasklepienia w swoim świecie.

Synonimem czegoś, co jest nieużywane, niewiele przydatne – w pewnym sensie: stare. A z jakiej racji ktoś, kto jest młody, miałby cenić coś, co jest „stare”?