Dwa oblicza świąt

 

Dla Polaków Wigilia ma bardzo duże znaczenie. Jest dniem, kiedy zasiada się do kolacji wigilijnej, wypatruje pierwszej gwiazdki, zwłaszcza gdy się jest w wieku, który Makuszyński określał jako lata cielęce. Brytyjczycy raczej nie obchodzą Wigilii, dla nich bardziej istotne jest Boże Narodzenie
i śniadanie, a potem obiad – serwowane tego dnia.

 

Dwie rodziny – jedna polska, przymierzająca się do ślubu w 2008 roku oraz druga, brytyjska, starszych Walijczyków, mieszkających po sąsiedzku – opowiadają, jak tradycyjnie spędzają święta.

Renata Makarewicz, malarka, fotograf i asystentka menedżera wraz ze swoim narzeczonym, Maćkiem, inżynierem, organizują Wigilię dla rodziny, która przyjedzie z Polski, i znajomych Polaków. Będzie to spotkanie tradycyjne, poprzedzone już rozmowami na szczycie, czyli z przyjeżdżającą przyszłą teściową.

– Ustalono, że z Polski przywędrują wędliny, karp, ryby, żelatyna – referuje Renata. – Wydaje mi się, że Krysia (teściowa) nie będzie wiozła żadnych ubrań, tylko jedzenie.

Dania, które zostaną przygotowane, będą całkowicie wegetariańskie i będzie ich dwanaście. Renata dopuszcza jednak, że pojawi się schab pieczony ze śliwkami i inne wędliny, bo Kościół zniósł zakaz jedzenia mięsa w Wigilię.

– Na kolację podamy talerz wędlin, rybę po grecku, śledzie po kaszubsku (w sosie olejowo-pomidorowym ze śliwką w środku), groch z kapustą, pierogi, które będę robić w tym roku i ja, ponieważ chcę się wreszcie nauczyć, barszcz czerwony, grzybową. Większość dań będzie domowej roboty. Po dwunastej w nocy podamy alkohol, trochę wina, trochę żubrówki.

 

Quizy zamiast telewizora

Gwyn i Jennifer Johnsowie nie obchodzą Wigilii, ale dzień ten ma swój urok, zwłaszcza dla dzieci. Kiedy ich odwiedzam z aparatem dwa tygodnie przed świętami, w salonie widzę pstrokatą sztuczną choinkę, ciężką od kolorowych ozdób, pod którą już znajduje się kilkadziesiąt większych i mniejszych prezentów, starannie opakowanych.

W Wigilię rozpoczyna się otwieranie pakunków, żeby uspokoić szalejącą dziatwę. – Wybieramy najmniejsze prezenty, po jednym na osobę. To sprawia, że jest chwilowy spokój z najmłodszymi – mówi Jennifer. – Zasadnicze otwieranie prezentów odbywa się w Boże Narodzenie przy śniadaniu. Johnsonów odwiedzi w tym roku kilkanaście osób. W Wigilię będą wszyscy razem, ale nie na uroczystej kolacji – zostanie wyłączony telewizor, co podkreśla Jenny, i goście przystąpią do gier i zabaw, głównie quizów.

 

bez lampek

Renata i Maciek ubierają choinkę dzień wcześniej ze względów praktycznych, żeby w Wigilię móc zająć się innymi, strategicznie równie istotnymi, sprawami. Choinka będzie w tym roku naturalna, mała, ozdoby ręcznie robione z bibułki, sklejki oraz cukierków. Mieszkanie Renaty nie zostanie szczególnie przystrojone, nie pojawią się też na zewnątrz domu żadne migające światełka. Johnsonowie również, w przeciwieństwie do innych okolicznych mieszkańców, nie spowijają domu lampkami.

 

Uczta i spacer

Boże Narodzenie dla Johnsonów to właściwe święto, które zaczyna się od śniadania i rozpakowywania pozostałych prezentów, które, jak mówi tradycja, przyniósł Father Christmas (dosł. Ojciec Bożonarodzeniowy). Na obiad tradycyjnie serwuje się indyka w sosie z brukselką i żurawiną, pieczone ziemniaczki, gotowaną marchewkę i wino. Na deser – Christmas pudding. Przed obiadem – sherry. Nie ma dzielenia się opłatkiem, ale za to śpiewa się kolędy.

W rodzinie Renaty i Maćka, poza jedzeniem, z pewnością ważnym elementem dnia będzie spacer.

– Co prawda, jedynie po okolicy, bo w Boże Narodzenie nic nie jeździ, ale z pewnością pójdziemy się przejść.

 

Kopciuszek z wąsem

Drugi dzień świąt, tzw. Boxing Day, jest również dniem wolnym od pracy. Brytyjczycy spędzają go na błogim leniuchowaniu, wyjąwszy panie domu, jak podkreśla Jenny, która uważa, że święta są trudnym czasem dla kobiet. – Mężczyźni sobie siedzą i odpoczywają, a ciężka praca spada na kobiety – żali się Jenny.

– Dla dzieci Boxing Day jest dniem fascynującym, bo to czas pantomim. Nasze wnuki są jeszcze za małe, ale niedługo będziemy je zaprowadzać do centrum, by wzięły udział w przedstawieniach. Wszelkie zasady ulegają zawieszeniu: w Kopciuszku głównym bohaterem jest mężczyzna, przebrany za dziewczynkę, księciem jest kobieta. Istotą zabawy jest interakcja z dziećmi. To one ostrzegają, na przykład, Śpiącą Królewnę przed złą wróżką, a aktorzy zwracają się do publiczności o pomoc.

 

Newsletters, czyli kartki świąteczne

Kiedy odwiedzam Renatę i Maćka, na stole w pokoju leżą kolorowe kartki, które będą wysyłali do znajomych. Dostaję też od nich taką kartk..

Jenny i Gwen, jak inni Brytyjczycy, już dostali kartki i robią z nich rodzaj wystawy – umieszczają je otwarte nad kominkiem i na półkach z książkami. – Tradycją jest, że nie tylko wysyła się życzenia, ale i krótką lub dłuższą informację na temat losów danej osoby, takie podsumowanie roku. Można je określić newsletters – mówi Jenny. 

 

Aleksandra Łojek-Magdziarz