Wszystko, co powinieneś wiedzieć – Czy czekają nas wcześniejsze wybory w UK?

Boris Johnson, nowy premier Wielkiej Brytanii, absolutnie wykluczył przeprowadzenie wcześniejszych wyborów przed 31 października, a więc ostateczną datą wyjścia UK z UE. Niektórzy twierdzą jednak, że da się je przeprowadzić, aby uniemożliwić twardy Brexit. Jaka jest prawda?

Wybory Do PE

Ze względu na harmonogram przyspieszonych wyborów głosowanie i debata nad ewentualnym wotum nieufności dla premiera Johnsona musi odbyć się we wtorek 3 września, aby zdążono z elekcją przed terminem 31 października. Jest to pierwszy termin po przerwie wakacyjnej. Żeby tak się stało Jeremy Corbyn, przywódca Partii Pracy, musiałby złożyć taki wniosek przed wakacjami. A tak się nie stało. Czy posłowie mają jakąś inną szansę na odwołania premiera i zarządzenie przyspieszonych wyborów?

GORĄCY TEMAT: Partia Pracy chce jesienią zablokować "twardy" Brexit – ale w jaki sposób?

Czy obecny premier może przeprowadzić wcześniejsze wybory?

Kadencja parlamentu trwa maksymalnie pięć lat, więc następne wybory muszą się odbyć do 2022 roku. Johnson potrzebuje poparcia 66% posłów, aby móc przeprowadzić wcześniejsze wybory. W obecnej sytuacji istnieje duże prawdopodobieństwo, że torysi mogą więcej stracić, niż zyskać. Wydaje się mało prawdopodobne, aby na Downing Street 10 zapadła decyzja o "snap election" przed 31 października.

Co może zrobić brytyjski parlament?

Posłowie Izby Gmin mogą spróbować doprowadzić do wcześniejszych wyborów. Niektórzy opozycyjni posłowie wierzą, że jest to sposób na powstrzymanie twardego Brexitu. Pierwszym krokiem jest wniosek o wotum nieufności dla Johnsona zgłoszony przez opozycję. Jego przegłosowanie będzie możliwe tylko wtedy, gdy niektórzy członkowie Partii Konserwatywnej zagłosują przeciwko swojemu liderowi.

Jeśli się to uda rząd ma jeszcze 14 dni na przekonanie posłów do zmiany zdania. W tym czasie opozycja może wybrać tymczasowego premiera, który może odłożyć Brexit w czasie. Jest to jednak nieprawdopodobne założenie, bo torysi musieliby poprzeć kandydata laburzystów, którym byłby pewnie Jeremy Corbyn. 

CZYTAJ TAKŻE: Boris Johnson nie ma zamiaru renegocjować umowy z UE – twardy Brexit 31 października to najbardziej realna opcja

Co stanie się potem?

Jeśli założymy, że 3 wrześnie uda się wystosować wniosek o wotum nieufności, to 4 września może dojść do upadku rządu Johnsona. Po 14 dniach od tamtej daty (18 września) uruchomione zostają procedury związane z kampanią i wczesnymi wyborami. Rozwiązanie parlamentu miałoby miejsce 20 września. Kampania trwałaby 5 tygodni. Najwcześniejsza możliwa data głosowania to 25 października.

Według informacji, jakie BBC otrzymało z Biblioteka Izby Gmin przeprowadzenie wyborów w dniu innym niż czwartek (25.10.2019 wypada w piątek) byłoby niezwykle nietypowe. Ostatni raz takie wydarzenie miało miejsce w… 1931 roki!

Czy premier może przyspieszyć te procedury?

Tak, jest to możliwe. Premier może zrezygnować z 14-dniowego okresu podczas którego rząd próbuje zmienić zdanie parlamentarzystów w kwestii wotum nieufności, ale potrzebuje w tej kwestii parlamentarnego poparcia na poziomie 66%. W ten sposób okres do wyborów zostałby skrócony o te dwa tygodnie.

Czy premier może przeprowadzić wybory po 31 października?

Tak, jeśli będzie zdeterminowany, aby do tego czasu przeprowadzić Brexit. – Nawet jeśli głosowanie nad wotum nieufności zakończy się powodzeniem, to nie ma gwarancji, że wybory odbędą się przed dniem Brexitu – zaznacza Catherine Haddon z think tanku Institute for Government.

Powód? To dlatego, że premier kontroluje harmonogram prac rządowych. – Na przykład może zostać przedłużony okres zwany "wash-up", w którym trzeba zająć się niektórymi z niedokończonych spraw rządowych, zanim parlament zostanie rozwiązany. W ten sposób wybory mogłyby zostać przesunięte na listopad – do tego momentu Wielka Brytania opuściłaby już UE.