W walce o polskie dziecko

Corocznie na Wyspach polskim rodzinom odbierana jest około setka dzieci. Do głównych powodów należą alkoholizm, przemoc w rodzinie, narkomania. Jednak czy zawsze? Brytyjskie prawo na problemy w rodzinie jest znacznie bardziej wyczulone niż polskie.

Kiedy w Wielkiej Brytanii państwo może odebrać dziecko rodzicom i zostać zabrane pod opiekę władz lokalnych?

– jeśli w domu dochodziło do przemocy fizycznej, emocjonalnej lub seksualnej i uważa się, że dziecko nie jest bezpieczne w tym środowisku
– dziecko było zaniedbywane przez dłuższy czas i są dowody na to, że jego dobro i prawidłowy rozwój mogą ucierpieć, jeśli dalej będzie zaniedbywane
– dzieci mogą ucierpieć z powodu braku opieki i kontroli nad nimi
– rodzic nie jest obecny przy dziecku, zostawił je samo w domu bez zorganizowania mu żadnej opieki
– dziecko doświadcza przemocy domowej i związanych z tym zagrożeń
– dziecko podlega planowi ochrony dziecka (Child Protection Plan), ale który nie jest skuteczny, by uchronić dziecko, np. rodzice nie posiadają motywacji i umiejętności do zmian przedstawionych w planie.

Na Wyspach aby dziecko zostało oddane rodzinie zastępczej, rodzice muszą podpisać zgodę, która określa, że robią to z własnej woli (sekcja 20 Children Act 1989). Dziecko może być zabrane przez rodziców z powrotem w dowolnym czasie. Jeśli podstawowe, progowe kryteria są spełnione (threshold criteria), wówczas władze lokalne mogą wystąpić do sądu o dzielenie obowiązków rodzicielskich.

Sąd może zarządzić dzielenie obowiązków rodzicielskich tylko wówczas, jeśli ma pewność, że:
– dziecku wyrządzana jest lub może być wyrządzana przez jego rodziców znacząca krzywda (significant harm)
– krzywda może być spowodowana niewłaściwą opieką rodzicielską w przyszłości
– dziecko może podlegać krzywdzie, ponieważ jest poza kontrolą rodziców

Kto opiekuje się dzieckiem, kiedy zostanie zabrane rodzinie?

Kiedy sąd zadecyduje o zabraniu dziecka, wówczas odpowiedzialność opieki nad dzieckiem spada na władze lokalne. Władze lokalne mogą zadecydować o przyszłości dziecka, np. aby zostało skierowane do adopcji, do rodziny zastępczej na długi czas lub oddane rodzicom z powrotem, jeśli rodzice są w stanie zaprowadzić zadane zmiany w ich życiu.

Zazwyczaj dziećmi opiekują się rodziny zastępcze. Jedynie część dzieci trafia do domów dziecka lub do rodzin wykazujących chęć adopcji. W Wielkiej Brytanii występuje problem z adopcją polskich dzieci, ponieważ bardzo mała liczba polskich rodzin zainteresowana jest adopcją.

Takie dzieci trafiają wtedy do rodzin brytyjskich, a bardzo często dochodzi do sytuacji, w której dziecko nie mówi po angielsku, ani nie zna obyczajów gospodarzy. Brytyjski rząd próbuje zachęcić Polaków, by adoptowali polskie dzieci będące w UK oferując pomoc w wysokości  £114-200 tygodniowo. Warto wspomnieć, że opieka społeczna nie ma prawa od razu zabrać dzieci od rodziców, ale w stanie sytuacji krytycznej może zwrócić się do sądu o EPO (Emergency Protection Order), czyli Nakaz Ochrony w Sytuacji Krytycznej.

Prawo do odebrania dziecka bez poprzedniej zgody sądu ma tylko policja na okres do 72 godzin. W takiej właśnie sytuacji krytycznej, policja współpracuje z opieką społeczną, aby znaleźć odpowiednią opiekę dla dziecka. Opieka społeczna przeprowadza własne dochodzenie i podejmie decyzję, czy dziecko wróci do domu, czy zostanie pod dalszą opieką społeczna po wygaśnięciu PPO.

Co robić kiedy władze kraju chcą odebrać rodzicom dziecko?

Kiedy dziecko jest zabrane rodzicom, należy zgłosić się do najbliższego prawnika rodzinnego, który może nas reprezentować. Każdy oddział opieki społecznej dysponuje ulotkami informacyjnymi na temat zakwaterowania i opieki dla dziecka oraz prawa rodziców i dziecka do złożenia skargi.

Należy natychmiast nawiązać kontakt telefoniczny z opieką społeczną, aby porozmawiać o planach władz lokalnych dotyczących dziecka. W każdym rejonie można też skorzystać z darmowych usług ludzi, którzy będą występować w naszej sprawie jako niezwiązani z prawem adwokaci.