Utrwaleni w brązie

Polscy żołnierze walczący w drugiej wojnie światowej doczekali się swojego miejsca pamięci na terenie Wielkiej Brytanii.

Zimna wojna zamiast rzek krwii >>

Nie powiedzeli stać! Będziemy strzelać >>

Duża część historii drugiej wojny światowej to udział polskich i brytyjskich wojsk. Nasze losy splotły się kilka razy, między innymi w bitwie o Anglię. W tej słynnej kampanii, trwającej od czerwca 1940 do maja 1941 roku, po raz pierwszy przeprowadzonej wyłącznie przy użyciu lotnictwa, udział wzięło 144 polskich pilotów tworzących dwa dywizjony. Polacy zestrzelili około 170 samolotów Luftwaffe. Dzielący się na dwie jednostki 303 Dywizjon Myśliwski „Warszawski im. Tadeusza Kościuszki” był najlepszą jednostką w Królewskich Siłach Powietrznych. W tym samym czasie polscy specjaliści od kryptoanalizy wspólnie z angielskimi kolegami przyczynili się do złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, co wpłynęło bezpośrednio na przebieg wojny.

Po ponad 60 latach od tych wydarzeń, mieszkańcy Wielkiej Brytanii oraz turyści będą mogli odwiedzić miejsce je upamiętniające. The Polish Forces Memorial to dzieło autorstwa rzeźbiarza Roberta Sobocińskiego, które stanie w National Memorial Arboretum w okolicach Birmingham. Teraz rozpoczną się prace, których zwieńczeniem będzie gotowy monument.
– Najpierw powstanie model w glinie, później gipsowy odlew, a na końcu kolejne części zostaną odlane w brązie i zmontowane – wyjaśnia Robert Sobociński. – Pomnik powinien stanąć na Wyspach w połowie września przyszłego roku – dodaje artysta.

Monument składa się z postaci żołnierzy reprezentujących różne jednostki wchodzące w skład polskiej armii (lotnictwo, marynarkę, piechotę oraz partyzantkę). Jeden z nich jest lotnikiem ze słynnego Dywizjonu 303, którego historię najlepiej odświeżyć sobie wracając do lektury Arkadego Fiedlera, z kolei partyzanta przedstawia kobieta (kurierka) ubrana w cywilne ubranie. Piechota reprezentowana jest przez mężczyznę walczącego w słynnej bitwie pod Monte-Cassino (1944), a marynarz pochodzi z niszczyciela Błyskawica, który w maju 1942 roku bronił miasteczka Cowes przed niemieckim nalotem. Postacie stoją dookoła ponad 4-metrowego cokołu, na którym z rozpostartymi skrzydłami zasiadł orzeł. Oprócz samego monumentu dookoła znajdą się dodatkowe elementy, między innymi tablice informacyjne z historią wydarzeń drugiej wojny światowej.

Pomnik stanie w National Memorial Arboretum (thenma.org.uk), położonym na północ od Birmingham 60-hektarowym parku pamięci. Do tej pory pośród drzew stanęło tu 120 pomników. To znakomite miejsce na spacer wśród zieleni i łyk historii. Pomniki poświęcone są głównie wydarzeniom historycznym związanym z wojnami i poległymi w nich ludźmi, ale nie tylko. Oprócz monumentów poświęconych pamięci żołnierzy jest też miejsce, gdzie powstają dzieła upamiętniające śmierć policjantów, strażaków i sanitariuszy na służbie.

Robert Sobociński
Urodzony w 1960 roku. Ukończył studia na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Studiował też architekturę na Politechnice Poznańskiej. Tworzy głównie w brązie. Spod jego ręki wyszły między innymi poznańskie pomniki poświęcone ofiarom z Katynia oraz zesłańców syberyjskich. Prace jego autorstwa obejrzeć można w Polsce, Niemczech, Belgii oraz Francji.

Pomnik w skrócie

materiał: brąz
wysokość: 5 metrów
średnica: 20 metrów
otwarcie: ok. 14 września 2009
miejsce: National Memorial Arboretum
informacje: polishforcesmemorial.com

Błażej Zimniak