„The Engineer”, czyli – jak Anglia sprzedawała Polskę Stalinowi

 

 

Chyba po raz pierwszy nie tylko polski, lecz również brytyjski czytelnik będzie miał okazję przeczytać historyczny thriller, w którym głównym bohaterem jest Polak. „The Engineer” to pierwsza część dwutomowej opowieści, której akcja toczy się w latach 1919 -1950 i najogólniej mówiąc, opowiada o moralności – wierności i zdradzie, bohaterach i szujach, o tym, jak w obliczu identycznych okoliczności jedni potrafią zdobyć się na heroiczne czyny, a inni zachować się jak kanalie. Książka, oprócz dynamicznej i obfitującej w nieoczekiwane zwroty akcji, zawiera również bogate opisy środowisk emigracyjnych i różnych postaw przedstawicieli tych środowisk, w sytuacjach gdy trzeba podjąć walkę z wrogiem, a także o tym co dzieli i co łączył owe środowiska. Autor thrillera, Jan Kuśmirek, ma polskie korzenie, toteż nic dziwnego, że za bohatera swojej powieści obrał właśnie Polaka. Dodajmy przy tym, że sam autor nie jest zawodowym pisarzem, ale posiada zdolności literackie najwyższej próby. O tym, oraz jak nietuzinkową postacią jest on sam, w dalszej części artukułu.

Głównym bohaterem jest młody Kanadyjczyk, syn Polaka i Ukrainki, Tadeusz Łabicz – takie mieszane małżeństwa na Kresach Wschodnich, skąd pochodzili, nie były niczym niezwykłym. Jego rodzice mają jakieś niejasne powiązania z Sydney’em Reilly (właśc. Sigmund Grigorjewicz Rosenbaum, ur. 24 marca 1874, zm. 5 listopada 1925 – agent Scotland Yardu, a następnie Secret Intelligence Service), który działając pod tzw. przykryciem dypolmaty, otrzymał od brytyjskiego wywiadu polecenie zorganizowania opozycji antybolszewickiej w Rosji. Jednocześnie działalność wywiadowcza Reilly’ego oraz zaangażowanych w to rodziców Tadka, była jednym z istotnych elementów, które doprowadziły do wojny polsko- bolszewickiej 1921 -1922 roku. Te wydarzenia będą miały później istotny wpływ na kształtowanie się charakteru głównego bohatera oraz i zdeterminują jego dalsze losy. Dzieciństwo i młodość Tadka kształtuje się w czasach, kiedy Wielka Brytania jest potęgą kolonialną, od małego więc jest przepojony ogromną dumą i szacunkiem dla brytyjskiego imperium – pamiętajmy, że w owym czasie Kanada była jedną z pereł brytyjskiej korony. Ale główny bohater wie również, że jest Polakiem, rodzice wychowywali go w poczuciu dumy z tego, że jest przedstawicielem bohaterskiego narodu i patriotyzmu. W domu wpojono mu nie tylko miłość do jego prawdziwej ojczyzny, lecz również nienawiść do bolszewizmu. Tadek mówi płynnie po polsku z miękkim, kresowym akcentem, z kolei jego angielski ma akcent kanadyjski. Jego największą pasją są samoloty, a marzeniem – zostać pilotem. Dzięki swojej determinacji udaje się zostać stypendystą słynnego Uniwersytetu w Cambrigde, a następnie dostaje się do szkoły lotnictwa Royal Air Force, gdzie uczy się pilotażu. Jeszcze podczas studiów poznaje wielu przyjaciół, którzy niebawem zrobią wielkie kariery – m.in. Franka Whittle’a – późniejszego konstruktora silników turboodrzutowych, Kima Philby’ego – super agenta brytyjskiego wywiadu, który – jak się później okazało – pracował również dla Sowietów i wielu innych. British Seceret Service szybko dostrzega rozliczne talenty błyskotliwego Polaka i ze względu na towarzyszącą im znajmość polskiego wysyła go do Warszawy w charakterze młodszego attache wojskowego. Dzieje się to podczas kryzysu czeskiego podczas walk o Zaolzie. Już na miejscu powierzono mu funkcję oficera łącznikowego Polskiego Lotnictwa Wojskowego. Po pewnym czasie, kiedy wybucha II wojna światowa, Tadeusz zdaje sobie sprawę z tego, że jego rodacy, jego ojczyzna mają być ofiarą złożoną przez Brytyjczyków Stalinowi za to, że wspiera aliantów w ich walce z Hitlerem. Łabicz stoi przed dylematem wobec kogo ma być lojalny, czy wobec Jej Królewskiej Mości, której jest poddanym, czy wobec swoich rodaków, których Brytyjczycy chcą sprzedać Stalinowi.

Jak postąpi Tadek, czy dochowa wierności rządowi brytyjskiemu, któremu ja przysięgał i dla którego miał szpiegować w celu osłabienia Polski, czy wybierze swoją prawdziwą ojczyznę? Żeby się o tym dowiedzieć, trzeba koniecznie przeczytać książkę Jana Kuśmirka.

 

 

O Janie Kuśmirku

 

To postać niebanalna. Nie jest pisarzem zawodowym, a jego wykształcenie też niby do tego go nie aspiruje. Urodził się w 1946 roku w Aylesbury w hrabstwie Buckinghamshire. Jest więc typowym przedstawicielem pokolenia lat 60. Studia, które ukończył, oraz późniejsza kariera nie miały i nadal nie mają nic wspólnego z pisarstwem, bo czy utylizacja odpadów z tworzyw sztucznych, wymyślanie plastikowych technologii dla rolnictwa ekologicznego, czy zastosowanie inżynierii wysokopróżniowej do produkcji kosmetyków, mają coś wspólnego z dziedzinami sztuki? Inną sprawą jest, że działał również w marketingu pisując teksty reklamowe jednak z literaturą tzw. piękną czy beletrystyką nie miało to nic wspólnego. Przez ostatnie dwadzieścia lat pracował nad technologią produkcji naturalnych perfum i był specjalistą od aromaterapii – w tej dziedzinie ma opinię uznanego na całym świecie pioniera. Jest autorem dwóch spcjalistycznych książek oraz ponad 200 artykułów w fachowych wydawnictwach, w tym naukowych i handlowych. Do tego, że ma talent pisarski przekonał go znany brytyjski autor popularnych thrillerów kryminalnych, Kenneth Royce, który prywatnie jest stryjem Kuśmirka. Zainteresowania autora obejmują też historię Europy Wschodniej, jest zapalonym kolekcjonerem pochodzących stamtąd militariów. Mieszka i pracuje w Galstonbury.

Książka dostępna jest na razie w języku angielskim, ale wypada żywić nadzieję, że w niedługim czasie zostanie wydana po polsku.