Temat numeru: Zlekceważono go dlatego, że był Polakiem?

Kiedy umiera ktoś bliski, to dla rodziny zawsze jest bolesne przeżycie. Niestety pani Alicja Zając, która przyjechała do Szkocji po ciało zmarłego syna, musiała stawić czoła jeszcze jednemu traumatycznemu przeżyciu. Ciało jej zmarłego syna, jak twierdzi, zostało sprofanowane po śmierci.

„W dniu 22.05.2015 r. poleciałam do Aberdeen” – pisze w liście do redakcji nasza czytelniczka. „Na policji pozwolono mi zostawić ubranie dla Tomasza i pozwolono mi zobaczyć ciało syna. Wtedy nie zauważyłam nic szczególnego, twarz syna nie miała żadnych zmian. 12 czerwca przyrodnia siostra syna mieszkająca w Dundee w Szkocji odebrała akt zgonu. Wspólnie z mężem, koleżanką syna i dwoma panami z firmy pogrzebowej, odebrali z policyjnej kostnicy ciało syna. Wszyscy przeżyli szok! Ciało już zaczęło się rozkładać. W dwóch miejscach pojawiła się pleśń. Nie było możliwości ubrania syna. Temperatura w tych lodówkach była od 2 do 3°C. Kosze były pełne śmieci. Dla mnie i reszty rodziny jest to profanacja ciała po śmierci”.

NIEWYJAŚNIONA PRZYCZYNA ŚMIERCI

Pan Tomasz Zając przyjechał do Szkocji w 2006 roku. W swoim środowisku był postrzegany jako pracowity młody człowiek. Jakież było zdziwienie matki, kiedy w akcie zgonu przeczytała, że przyczyna śmierci było nadużywanie alkoholu. – Wiem, że syn miał nadciśnienie – mówi pani Alicja. – 5 maja tego roku był w Polsce. Zrobiłam mu wtedy wszystkie badania. Pracuję w laboratorium medycznym od 42 lat i wiem, jakie parametry badań ma osoba z problemem alkoholowym. Do tej pory nie wiemy, ile miał promili, nie znamy godziny jego zgonu. Pytam, czy zlekceważono go, dlatego, że był Polakiem? Czy dlatego tak potraktowano jego ciało w kostnicy? – pyta zrozpaczona matka Tomka. Spotkanie zorganizowane na prośbę matki przez polski konsulat, w którym miał uczestniczyć prokurator i patolog, też nie wniosło nic nowego do sprawy. Patolog nie zjawił się, a pan prokurator nie umiał odpowiedzieć na pytania dotyczące śmierci pana Tomasza. Po tym spotkaniu konsulat przesłał pani Alicji krótki list, w którym wicekonsul Tomasz Tadla pisze, iż polski konsulat otrzymał potwierdzenie obecności patologa i wobec zaistniałej sytuacji placówka jest gotowa do pomocy w przekazaniu dokumentów do Polski.

NOWE OKOLICZNOŚCI

Policja w Aberdeen w e-mailu przesłanym bratu zmarłego, informuje, że sekcja zwłok odbyła się w dniu 12 maja 2015 roku. Informacja ta wyjaśniałaby nacięcia, które pojawiły się na twarzy zmarłego, gdyby nie fakt, że 22 maja, kiedy ciało zostało okazane matce, na twarzy syna żadnych nacięć nie było. Kto i w jakim celu dokonał okaleczenia zwłok, tego ani prowadzący śledztwo detektyw John Lumsden, ani prokurator nie umieją wytłumaczyć. – Cały czas wprowadzano nas w błąd – mówi podczas rozmowy rozżalona matka. – Policja nie posiadała żadnych informacji, detektyw nie umiał odpowiedzieć na żadne pytanie dotyczące śmierci syna oraz prowadzonego w tej sprawie śledztwa. Dysponujemy świadkami, którzy widzieli syna w momencie odbioru oraz posiadamy zdjęcia wykonane na miejscu w dniu 11.06.2015 przed przygotowaniem ciała do transportu, na których doskonale widać, w jakim stanie było ciało syna i jak było nieodpowiednio, a wręcz skandalicznie przechowywane…

JAK POWINNO BYĆ?

Generalnie niezwłocznie po zgonie zwłoki należy umieścić w miejscu możliwie chłodnym i zabezpieczyć przed możliwością uszkodzenia. Zwłoki pacjenta mogą być przechowywane w chłodni dłużej niż 72 godziny, jeżeli: 1. Nie mogą zostać wcześniej odebrane przez osoby lub instytucje uprawnione do pochowania zwłok. 2. W związku ze zgonem zostało wszczęte dochodzenie albo śledztwo, a prokurator nie zezwolił na pochowanie zwłok. 3. Przemawiają za tym inne niż wymienione w punkcie 1. i 2. ważne przyczyny, za zgodą albo na wniosek osoby lub instytucji uprawnionej do pochowania zwłok pacjenta.

Normy dotyczące przechowywania zwłok reguluje w Polsce rozporządzenie ministra zdrowia, w którym czytamy: „Pomieszczenie przeznaczone do przygotowywania zwłok do pochówku powinno posiadać wentylację, a ściany, posadzki i urządzenia powinny być łatwo zmywalne, nienasiąkliwe, gładkie i nieśliskie oraz odporne na działanie produktów dezynfekujących. Ponadto pomieszczenie to powinno posiadać chłodnię lub urządzenie chłodnicze, zapewniające stałą temperaturę przechowywania zwłok i szczątków, nie wyższą niż 4°C”. Co do postępowania ze zwłokami to obowiązuje zasada, że należy przygotować zwłoki poprzez ich umycie i okrycie, z zachowaniem godności należnej osobie zmarłej. Pani Alicja Zając w związku z licznymi nieprawidłowościami przy przekazaniu ciała zmarłego syna, złożyła oficjalną skargę do polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych na działanie policji w Aberdeen.

Cezary Niewadzisz

  Funeral Directors – tel. 0208 840 5188

Bez względu na pochodzenie, wyznanie czy status społeczny zmarłemu należy się szacunek

Kiedy – według brytyjskiego prawa – możemy mówić o bezczeszczeniu zwłok, jakie są normy dotyczące przechowywania zwłok w Wielkiej Brytanii i jakie rozporządzenia to regulują, pytamy pana Artura Galla, właściciela domu pogrzebowego A. Galla Funeral Directors Ltd.

„Polish Express”: Jakie działania uważamy za bezczeszczenie zwłok według brytyjskiego prawa?
Artur Galla: Jedynymi powodami nacięć na ciele zmarłego mogą być sekcja zwłok, wykonana przez patologa, w celu ustalenia przyczyn zgonu, lub nacięcia w celu zabalsamowania ciała niezbędnego do repartycji zwłok. Każde inne nacięcia na ciele zmarłego nie mają racjonalnego wytłumaczenia i uznałbym je za bezczeszczenie zwłok. Ciału przechowywanemu w prosektorium szpitalnym, u koronera (prokurator fiscal w Szkocji), bądź też w zakładzie pogrzebowym, należy się szacunek bez względu na pochodzenie, wyznanie czy status społeczny.

„P E”: Jakie są normy dotyczące przechowywania zwłok w Wielkiej Brytanii i jakie rozporządzenie je reguluje?
A. G.: Na Wyspach istnieją dwie instytucje naznaczające prawidłowe wykonanie usługi pogrzebowej NAFD (National Association of Funeral Directors) lub SAIF (THE NATIONAL SOCIETY OF ALLIED AND INDEPENDENT FUNERAL DIRECTORS). Są to niezależne organizacje chroniące klientów jak i zrzeszone firmy pogrzebowe. Ciało odebrane z prosektorium szpitalnego bądź od koronera powinno być przewiezione do chłodni w zakładzie pogrzebowym, gdzie jest przechowywane do momentu przygotowania do pogrzebu i wystawienia go w kaplicy pożegnań. Ciała przewożone za granicę powinny być poddane balsamowaniu (embalming) w celu spowolnienia procesu rozkładu. Niestety niektóre firmy zajmujące się sprowadzaniem zwłok do Polski omijają ten proces z powodu braku zaplecza niezbędnego do prowadzenia firm pogrzebowych.

Zwłoki pacjenta mogą być przechowywane w chłodni dłużej niż 72 godziny, jeżeli: 1. Nie mogą zostać wcześniej odebrane przez osoby lub instytucje uprawnione do pochowania zwłok. 2. W związku ze zgonem zostało wszczęte dochodzenie albo śledztwo, a prokurator nie zezwolił na pochowanie zwłok. 3. Przemawiają za tym inne niż wymienione w punkcie 1. i 2. ważne przyczyny, za zgodą albo na wniosek osoby lub instytucji uprawnionej do pochowania zwłok pacjenta.