Umowa o pracę za granicą zwalnia ze składek. Sąd Najwyższy utarł nosa ZUS

Umowa o pracę w innym kraju Unii zwalnia Polaków mających firmy z obowiązku płacenia pełnych składek ZUS w kraju – orzekł Sąd Najwyższy. Co więcej, Sąd Najwyższy stwierdził, że ZUS nie ma prawa kwestionować umów o pracę zawartych poza granicami Polski. 

Coraz więcej polskich przedsiębiorców szuka sposobów na zmniejszenie składek ZUS. Fot. Shutterstock

Podjęcie pracy w jednym z krajów UE, choćby w minimalnym wymiarze, powoduje więc, że z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce nie trzeba płacić pełnych składek na ubezpieczenie zdrowotne, emerytalne, rentowe chorobowe, wypadkowe i na Fundusz Pracy: obecnie łączna kwota składek to minimum 1092,28 zł miesięcznie.

Wobec rosnącej popularności takiego rozwiązania ZUS zaczął kwestionować umowy zawierane przez wielu polskich przedsiębiorców w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Czechach i na Słowacji. Kazał sobie dostarczać dowody, że praca była faktycznie wykonywana: bilety na przejazdy, faktury, rachunki… W przypadkach, gdy dokumenty uznawał za niewiarygodne lub ich nie dostawał, uznając, ze umowy były fikcyjne, wydawał decyzje o obowiązku zapłaty składek. Kwoty bywały ogromne, zwłaszcza w przypadkach, gdy dotyczyły kilku lat.

Jedną z osób tak potraktowanych była właścicielka polskiej firmy, która miała umowę o pracę ze Słowacji na 1/8 etatu, co – zgodnie z unijnymi przepisami – zwalniało ją z obowiązku opłacania pełnych składek w Polsce. Mimo żądań ZUS, nie dostarczyła mu wymaganych przez ubezpieczalnię dokumentów potwierdzających wykonywanie pracy za granicą, więc ZUS kazał jej zapłacić  kilkanaście tysięcy złotych “zaległych” składek.

Kobieta nie poddała się i składała odwołania, w końcu sprawa trafiła do sądu, Dwie instancje nie uznały jej argumentów, aż wskutek kasacji sporem zajął się Sąd Najwyższy. I uchylając decyzje ZUS oraz wyroki sądów stwierdził dwie ważne rzeczy: ZUS nie ma prawa żądać składek od osoby mającej umowę o pracę w innym kraju Unii. Oraz – ZUS nie może kwestionować zawartych za granicą umów, bo nie leży to w jego kompetencjach. Kropka.

“Osoba podejmująca pracę w innym państwie Unii podlega w zakresie ubezpieczeń społecznych ustawodawstwu tego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca najemna.” – uznał Sąd Najwyższy.

Nie oznacza to jednak, że ZUS w takich przypadkach jest całkiem bezradny. Jeśli uważa, że umowy o pracę są zawarte tylko po to, by obejść obowiązek odprowadzania składek w Polsce, może zwrócić się z prośba o wyjaśnienia do organów kraju, w którym umowa została zawarta.

Czy najlepszym wyjściem jest więc całkowite przeniesienie działalności gospodarczej do innego kraju? To rozwiązanie, na które decyduje się coraz więcej polskich przedsiębiorców. Tym bardziej, że mogą skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych księgowych. Czy to się opłaca?

– Średnia składka w Polsce wynosi 1026,98zł, Składka w Anglii to £2,75 tygodniowo, to jest 55 zł miesięcznie – wylicza w odpowiedzi Bolko Fuchs z firmy Admiral Tax. – Kwota wolna od podatku w Polsce to 3091zł. W Wielkiej Brytanii aż £10 600, czyli 58 300zł. Średnia emerytura w Polsce to 1100z. Emerytura w Wielkiej Brytanii wypłacana jest w systemie tygodniowym i wynosi £110,15, co w przeliczeniu miesięcznym daje minimum 2203 zł. Przedsiębiorca i jego rodzina ma też dostęp do bezpłatnej opieki medycznej na terenie całej Unii.