Rząd rzuca kokosy

 

 

Pierwszym, który został rzucony z wielkim hukiem, były poręczenia i gwarancje dla kredytów – większe niż te udzielane przed kryzysem. Warunki, jakimi obwarowano ich uzyskanie, są jednak takie, że przedsiębiorstwom będzie teraz znacznie trudniej z tych gwarancji skorzystać niż przedtem. Większości nie uda się więc „ugasić pragnienia”. Teraz mamy drugi kokos – pakiet antykryzysowy, będący efektem porozumienia między związkami zawodowymi, a pracodawcami. Dotyczy on m.in. zmian w prawie pracy oraz pomocy państwa dla przedsiębiorstw. Niestety, warunki uzyskania tej pomocy znowu są tak restrykcyjne, a nawet absurdalne, że firmy nie będą w stanie ich spełnić. Nie mogą np. mieć żadnych zaległości podatkowych, w składkach na ZUS, Fundusz Pracy itp. Jak może nie mieć zaległości przedsiębiorstwo, które jest w kryzysie i które – jak stanowi inny warunek – w ciągu ostatniego roku odnotowało 30% spadek obrotów? Jest też wymóg dotyczący posiadania szczegółowego programu naprawczego. Wielu firmom, będącym częścią międzynarodowych koncernów, trudno byłoby taki program sformułować.

Problem polega też na tym, że nawet jeśli rządowe kokosy uda się w końcu rozłupać (posłowie będą w Sejmie pracować na projektami ustaw i mam nadzieję, że je poprawią), to dla wielu firm może być już za późno na ratunek. W Stanach Zjednoczonych, w krajach Europy Zachodniej antykryzysowe decyzje podejmuje się w ciągu tygodni. Polskiemu rządowi miesiące nie wystarczają, a efektem będzie 14% bezrobocie na koniec roku, zerowy wzrost PKB, a w przyszłym roku jeszcze gorsza sytuacja. Usłyszymy wtedy, że to jest wina kryzysu, ale i tak Polska ma najlepsze wyniki na tle innych krajów. Tych wyników nie zawdzięczamy jednak działaniom rządu, lecz przede wszystkim najniższemu w Europie uzależnieniu gospodarki polskiej od eksportu. Eksport Polski stanowi tylko ok. 40% PKB, podczas gdy np. w Czechach, na Węgrzech czy Słowacji 70-80%, a to właśnie eksport w warunkach kryzysu importowanego ze Stanów Zjednoczonych jest miękkim podbrzuszem każdej gospodarki. Te gospodarki, które są bardziej uzależnione od eksportu, najbardziej tracą na osłabieniu popytu w krajach, do których ten eksport był kierowany. A więc to, że Polska nie ma jeszcze wysoko wyspecjalizowanej gospodarki, ratuje nas przed daleko idącymi skutkami kryzysu i nie ma w tym żadnej zasługi rządu. Natomiast działania rządu mogłyby sprawić, że skala spadku aktywności gospodarczej byłaby niższa niż jest.

Nie ma się co szczycić, że na koniec roku będziemy mieli, jak powiedział min. Jacek Rostowski, „lekkie zero” we wzroście PKB, tylko trzeba zapytać, dlaczego to nie będzie plus 2%. W związku z projektem budżetu na 2010 r., w którym zakłada się wzrost PKB o 0,5% nie ma się co szczycić, że w innych krajach będzie prawdopodobnie poniżej zera, tylko trzeba zapytać, dlaczego to nie będzie 3%. A nie będzie dlatego, że od listopada zeszłego roku, mimo ogłaszania różnych projektów, żaden nie został wdrożony, a jeżeli przyjęto ustawę, to faktycznie ona nie funkcjonuje. Jest niczym kokos z przypowieści.