Praca i finanse
Prawa obywateli UE mieszkających w UK po Brexicie: Zobacz, co będzie obowiązywać w okresie przejściowym, a co PO nim
Fot. Getty
Co zmieni się dla obywateli Unii Europejskiej mieszkających w Wielkiej Brytanii po Brexicie? Sprawdź, czym martwić się już teraz, a na co wciąż mamy trochę czasu.
W Wielkiej Brytanii mieszka aktualnie około 3,5 miliona obywateli UE – w tym około 600 000 dzieci. Wielu Polaków czy innych Europejczyków od lat buduje swoje życie na Wyspach i mimo Brexitu nie zamierzają się wyprowadzać i pozostawić swojej pracy, kariery, znajomych czy rodziny. Poniżej znajdziecie najważniejsze zmiany, które dla obywateli UE w UK wejdą życie wraz z Brexitem, a jakie dopiero po okresie przejściowym, czyli najwcześniej z początkiem 2021 roku.
Okres przejściowy
Okres przejściowy będzie trwał od 31 stycznia 2020 roku (od godziny 23:00 czasu brytyjskiego) do końca grudnia 2020 roku. W tym czasie nie wejdą w życie żadne zmiany dotyczące praw obywateli UE przebywających w UK oraz obywateli UK przebywających w UE. Wciąż obowiązywał będzie swobodny przepływ osób między Wyspami a Wspólnotą.
W ciągu tego roku Unia i Brytyjczycy będą prowadzić dalsze negocjacje ws. kwestii bardziej szczegółowych niż do tej pory. Okres ten może zostać przedłużony – choć strona brytyjska będzie się starała uniknąć takiej opcji.
Gorący temat: Kurs funta bije rekordy w dzień Brexitu! Szterling odrabia straty z lat 2017/18
Co po okresie przejściowym?
Zakładają, że okres przejściowy nie zostanie przedłużony, od 1 stycznia 2021 roku wejdą w życie nowe prawa wynegocjowane w umowie brexitowej oraz w szczegółowych tegorocznych ustaleniach. Dla obywateli UE mieszkających w UK najważniejsze jest, by pamiętać o następujących sprawach:
1. Settled status
Ponieważ Wielka Brytania opuszcza Unię Europejską z podpisaną obustronnie umową ws. Brexitu, termin na składanie wniosków o settled status to 30 czerwca 2021 roku. Prawdopodobnie, jeśli do tego czasu obywatel UE mieszkający w UK nie wyrobi sobie statusu osoby osiedlonej (pełnego lub „pre”), straci między innymi następujące prawa, gwarantowane przez ten status:
- prawo do pracy w Wielkiej Brytanii
- prawo do darmowej opieki zdrowotnej w ramach NHS
- prawo do edukacji lub kontynuowania nauki w UK
- prawo do wszelkich świadczeń socjalnych, zasiłków i brytyjskiej emerytury
- nieograniczone prawo podróży do i z Wielkiej Brytanii.
Warto też pamiętać, że po 12 miesiącach od momentu przyznania pełnego settled status nabywamy prawo do ubiegania się o brytyjskie obywatelstwo.
CHCESZ DOWIEDZIEĆ SIĘ WIĘCEJ NA TEMAT SETTLED STATUS? POBIERZ PORADNIK>>
2. Aktualny paszport
Niezależnie od tego, czy z jakichś względów zdecydujesz się, czy nie zdecydujesz się na settled status, ale planujesz podróże do Wielkiej Brytanii po okresie przejściowym, pamiętaj o tym, by mieć aktualny paszport. Jak na razie nie jest pewne, na jakich zasadach będzie odbywał się przepływ graniczny osób między Wielką Brytanią a Unią Europejską od 2021 roku. Z pewnością jednak dokumentem podróżnym akceptowany, na całym świecie jest nie dowód osobisty, ale właśnie paszport – warto więc zadbać o ten dokument przed końcem okresu przejściowego.