Życie w UK
Prawa imigrantów po Brexicie – co z dostępem do opieki zdrowotnej, zasiłków i edukacji?
W dniu wczorajszym Theresa May nie tylko ogłosiła w parlamencie ofertę swojego rządu dla imigrantów z UE po Brexicie, ale też poleciła ją opublikować. W dokumencie zatytułowanym „The United Kingdom's exit from the European Union: safeguarding the position of EU citizens living in the UK and UK nationals living in the EU” zamieszczone zostały m.in. ważne informacje dotyczące możliwości korzystania przez imigrantów z różnorakich funduszy i usług publicznych po Brexicie.
Kwestiom dotyczącym zasiłków, świadczeń emerytalnych, dostępu do służby zdrowia oraz innym prawom socjalnym i ekonomicznym poświęcony został pkt 7 dokumentu, który łącznie liczy 22 strony. Na samym wstępie zastrzeżono jednak, że w przypadku wszelkich propozycji dla imigrantów z UE zawartych w tym dokumencie rząd brytyjski oczekuje wzajemności ze strony państw UE.
A oto najważniejsze postanowienia dotyczące najnowszych gwarancji praw socjalnych i ekonomicznych rządu dla obywateli UE:
- Obywatele Unii Europejskiej legitymujący się „statusem osoby osiedlonej” będą nadal mieli dostęp do zasiłków w Wielkiej Brytanii, na tej samej podstawie co obywatele brytyjscy i na podstawie prawa krajowego;
- Obywatele Unii Europejskiej, którzy przyjadą na Wyspy przed datą graniczną (ang. cut-off date) i którzy nie będą mieli 5 lat rezydencji w momencie Brexitu, ale którzy pozostaną w UK legalnie, z zamiarem osiągnięcia „statusu osoby osiedlonej”, będą nadal mieli dostęp do tych samych korzyści, do których mają dostęp teraz. Ogólnie rzecz biorąc równe prawa będą mieć pracownicy i osoby samozatrudnione, natomiast dostęp do świadczeń pieniężnych i usług publicznych będzie ograniczony dla osób bezrobotnych. Gdy imigranci ci osiągną 5 lat rezydencji, to będą oni mogli korzystać ze wszelkich usług i świadczeń na takich samych dokładnie zasadach jak obywatele UK;
- Wielka Brytania będzie nadal wypłacać i rewaloryzować brytyjską emeryturę osobom, które żyją poza jej granicami, a w jednym z państw Unii Europejskiej;
- Wielka Brytania będzie nadal sumować okresy ubezpieczeniowe, pracy lub rezydencji w obrębie Unii Europejskiej, naliczone przed Brexitem, aby ułatwić imigrantom spełnienie warunków uzyskania prawa do poboru niektórych świadczeń emerytalnych i rentowych.
- Wielka Brytania będzie się starała strzec postanowień dotyczących ochrony zdrowia określonych przepisami o Koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w UE i przepisami prawa krajowego odnoszącymi się do imigrantów z Unii przybyłych na Wyspy przed datą graniczną;
Ochrona praw imigrantów z UE po Brexicie: Co oznacza dwuletni „okres przejściowy” (grace period)?
- Wielka Brytania będzie się również starała chronić zdolność osób, którym przysługuje Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EHIC albo w jęz. polskim EKUZ) do otrzymania bezpłatnej albo tańszej pomocy medycznej podczas tymczasowego pobytu w jednym z państw UE. W trakcie negocjacji Wielka Brytania będzie ponadto nalegała na ustanowienie nowego porozumienia, bardzo podobnego do systemu obowiązującego obecnie w Unii;
- Wielka Brytania będzie dążyła do tego, żeby uznawać imigrantom z UE i obywatelom brytyjskim wszelkie kwalifikacje zawodowe uzyskane przez nich w jednym z pozostałych 27 państw UE przed oficjalnym wystąpieniem UK ze wspólnoty.