Pozycja kobiety w różnych kulturach

W starożytnym Egipcie kobieta, zwłaszcza w niskich warstwach społecznych otaczana była pogardą. Płci męskiej przypisywano zalety: ofiarny, rozumny, wierny, kochający, a kobiecie: frywolna, niewierna, mściwa, kłamliwa, przewrotna. W czasach Hipokratesa uznawano macicę za źródło pożądania seksualnego i było to pożądanie nasienia mężczyzny.

Pożądanie owe  związane było z ciążą i koniecznością zachowania gatunku i płodzenia. Macicę uważano za zwierzę, które może swobodnie wędrować po ciele kobiety, a przy niedostatku zaspokojenia seksualnego wyschnięta macica mogła przedostawać się  w wyższe partie ciała kobiety powodując histerię (hystera – macica), która przejawiała się trudnością w oddychaniu.

Niedostatek zaspokojenia seksualnego wyprowadzał kobietę z duchowej równowagi. Niepokój, nierozważność były więc chorobą macicy – hysterią. Aby uleczyć kobietę należało  stworzyć okazje do zaspokojenia jej potrzeb seksualnych, co pociągało za sobą uporządkowanie obiegu krwi.

„Powinna wyjść za mąż” – to recepta Hipokratesa w leczeniu objawów histerii. W kulturze chrześcijańskiej kobieta jest winowajczynią, która ściągnęła zło na ludzkość, jest ona uwodzicielska, od niej pochodzą grzeszne myśli, jest agresywna i zmysłowa.

Jest posłuszna mężowi. W kulturze arabskiej kobieta jest zdominowana przez mężczyznę, nie odgrywa żadnej roli w życiu publicznym, wszelkie rozkosze są przeznaczone dla mężczyzn, a  kobieta ma tę rozkosz sprawiać.  W judaizmie kobieta, będąc jeszcze małą dziewczynką, przyuczana jest do bycia matką, żoną, opiekunką.

Kiedy chłopiec w  wieku 3 lat rozpoczyna Chader, czyli szkołę religijną, dziewczynka  pozostaje w domu, ucząc się od matki jak wypełniać obowiązki domowe. Jest to jednak według nich pozycja znacząca, gdyż to na kobiecie spoczywa obowiązek wdrażania obyczajów i zwyczajów, ona pierwsza wpajaja dzieciom religię.

Kobieta w kulturze indyjskiej powinna podlegać kontroli mężczyzny. Nie dziwi zatem zbytnio, że kobieta w kulturze hinduskiej przypisywana jest do sfery domowej i w związku z tym jej pozycja społeczna jest raczej niska.

Od wczesnego dzieciństwa dziewczynki przygotowuje się do małżeństwa, które obok macierzyństwa ma być najważniejszą sprawą w jej życiu. Seksualność kobiety jest uznawana za niebezpieczną, dlatego wpaja się kobietom skromność.

Uważa się, że zdrowie i bogactwo jej męża zależy od jej opiekuńczości i lojalności. Kobieta jest bowiem żywicielką całej rodziny. Cnotliwa żona w pełni oddaje się władzy męża, jako boga i duchowego przewodnika, a to daje jej wyższość moralną nad innymi członkami rodziny.

Zgodnie z mitami służenie mężczyźnie zapewnia kobiecie zbawienie. Poligamia była powszechna – haremy indyjskie nazywane były purdah, a wiele kobiet spędzało w nich życie prawie nie wychodząc na zewnątrz.

W kulturze japońskiej dwie najważniejsze cnoty kobiety to wierność i posłuszeństwo wobec męża. Zazdrość oceniana była prawie jak przestępstwo. Już od najmłodszych lat wmawiano dziewczynkom, że jeżeli będą zazdrosne o męża,  to zamienią się w smoka.

W niektórych regionach istniał zwyczaj, że starzejąca się już żona sama szukała młodej konkubiny dla męża, która traktowana była jako żona oboczna – im młodsza i piękniejsza była oboczna żona, tym więcej szacunku zyskiwała żona główna.
 

W czasach dzisiejszych kobiety walczą o swoje prawa i swoją pozycję w społeczeństwie, niezależnie od kultury czy pochodzenia, choć sytuacje, kiedy kobiety nadal traktowane są jako przedmiot, bez należnego szacunku są nagminne i są codziennością dla wielu milonów kobiet.

Urszula Kaźmierska

Polskie Centrum Zdrowia Seksualnego w Londynie

www.pczs.org