Życie w UK

Od i do, czyli jak atrakcyjnie podać historię

Norman Davies, jeden z najbardziej znanych historyków opisujących dzieje Polski, zaskoczył po raz kolejny. Wydawnictwo Rosikon Press zaprezentowało najnowszą pracę pisarza, przedstawiającą najnowsze dzieje Polski na kartkach pocztowych i w listach.

 

 
 
 
 
„Od i do. Najnowsze dzieje Polski według historii pocztowej” to dwa tomy reprodukcji listów, zdjęć, kartek pocztowych i telegramów opatrzonych opisami. To również praca szczególna, bo powstała niejako przy okazji hobby pisarza, który od dwudziestu lat kolekcjonuje to, co z punktu widzenia filatelistów miało niewielką wartość. Pierwszy list Norman Davies kupił w sklepie filatelistycznym prowadzonym przez Polaka na londyńskim Strand. Właśnie w takich miejscach, na pchlich targach i w antykwariatach historyk przez całe lata poszukiwał pocztówek i listów, które podróżowały z lub do Polski przez ostatnie półtora wieku.
Połączyć historię z prywatnością
W najnowszej książce, wydanej po polsku i po angielsku, autor zamieścił te reprodukcje, które w jakiś sposób dotyczyły wydarzeń historycznych, najważniejszych dla danego okresu w dziejach kraju. Znalazła się tu na przykład część korespondencji lekarza pochodzącego z Lublina, wysłanego do pracy podczas wojny rosyjsko-japońskiej w latach 1904-1905. Kartki, które wysyłał do domu, pochodziły z najdalszych zakątków Azji – Mandżurii, Mongolii, Syberii.
– Materiał wykorzystany w tej książce w piękny sposób łączy duże wydarzenia historyczne z prywatnym życiem – mówił historyk podczas spotkania promującego książkę w Londynie.
W listach ludzie w szczególny sposób nazywają na przykład panujących władców („Mikuś” i „Franuś” to przykłady zdrobnień panujących cesarzy) lub zabawnie komentują wydarzenia polityczne, o których dopiero po czasie mogliśmy powiedzieć, że miały kluczowe znaczenie dla historii kraju.
– To była dość łatwa, przyjemna praca. Nie polegała na kopaniu w archiwach, a jedynie uporządkowaniu tego, co do tej pory zbierane było w jednym pudełku – dodał Norman Davies.
 
Podróże po całym świecie
Zapytany o swoje ulubione prace z całej kolekcji, historyk wskazał na list wysłany przez niemieckiego żołnierza w pierwszych godzinach wojny (1 września 1939 roku) już z terenu Polski oraz list wysłany z Syberii w 1940 roku, który był ostatnim znakiem życia od mieszkającego wcześniej we Lwowie krewnego znajomych historyka. Po stemplach pocztowych Norman Davies prześledził też i opisał drogę, którą listy i kartki musiały pokonać, by dotrzeć do żyjącego na drugim końcu świata adresata. Czasem pojedynczy kawałek papieru podróżował wszystkimi środkami transportu przez wiele tygodni i tysiące kilometrów. W zbiorach znalazły się też listy wysłane z niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu oraz pokonujące takie trasy jak Bielsko-Biała – Imperium Osmańskie.
Nie zabrakło też historii współczesnej oraz sławnych postaci. „Skomplikowane losy Wrocławia, Gdańska, Poznania czy innych miast łatwiej zrozumieć śledząc przysyłane bądź wysyłane tam korespondencje. Przecież z Wrocławia (Breslau) pisało 10 noblistów, z Łodzi wysyłać mógł listy Artur Rubinstein, ale i prawa ręka Stalina – słynny enkawudzista Gienrich Jagoda” – pisze w książce historyk. W innym miejscu Norman Davies trafił na list z 1952 roku, w którym pewien uczeń pisał do Bieruta: „Drogi Obywatelu Prezydencie! Cała Polska przygotowuje się do uczczenia Twych urodzin. My, dzieci z lasy IIIa szkoły 120 przyrzekliśmy nie mieć do końca roku szkolnego ani jednej dwójki” oraz inny wysłany przy tej samej okazji ze słowami „Ja, małorolny chłop (…), tak samo i teraz trzeba pracować i ponosić ofiary, aby z zacofanego gospodarczo i kulturalnie kraju zbudować kraj kwitnącego socjalizmu”.
W zbiorach znalazła się kartka wysłana przez ks. Jerzego Popiełuszkę do kogoś bliskiego, przedstawiająca Jana Pawła II składającego życzenia świąteczne Lechowi Wałęsie. Niektóre kartki z okresu komunizmu są zamazane tuszem przez urzędników cenzury.
Cała praca to dwa tomy po 712 stron zawierające ponad 2 tys. kolorowych ilustracji.
 
Kuchennymi drzwiami
Zdaniem autora, w dzisiejszym świecie piszemy coraz mniej listów, wysyłamy coraz mniej kartek. Zastąpił je internet, komórki i poczta elektroniczna, a wraz z ich rozwojem rola poczty zupełnie zmaleje.
– Pisanie e-maili niszczy umiejętność pisania. W dzisiejszym świecie mamy problem ze zbyt dużą ilością informacji. Kiedyś historycy cierpieli na niedobór źródeł, dziś każdy zajmuje się bardzo wąską częścią historii, bo źródeł mamy masę, tylko brakuje kogoś, kto umiałby spojrzeć na całość z odpowiedniej perspektywy – mówił w POSK-u historyk.
W tym sensie najnowsza książka Daviesa jest również wyjątkowa, bo za kilkadziesiąt lat nie sposób będzie atrakcyjnie odtworzyć historię na podstawie na przykład listów e-mail. Inaczej jest z albumem „Od i do…”, który oprócz przedstawiania wydarzeń historycznych pokazuje też dwa wieki historii poczty. Forma wydawnictwa czyni je bardzo atrakcyjnym dla czytelnika, szczególnie młodego, który przyzwyczajony jest bardziej do operowania grafiką niż tekstem. Norman Davies ma nadzieję, że taka forma zachęci więcej osób do zapoznania się z historią Polski.
– To świetne wydawnictwo, by pokazać je swoim dzieciom urodzonym lub dorastającym w Wielkiej Brytanii lub swoim angielskim znajomym, którzy chcieliby poznać skomplikowaną polską historię – mówił Norman Davies podczas spotkania.
 
Błażej Zimnak
 
Kim jest Norman Davies
Ukończył historię w Magdalen College na Uniwersytecie Oksfordzkim, w Grenoble, w Perugii i na University of Sussex. Doktoryzował się w 1973 na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1971 roku jest wykładowcą, a od 1985 profesorem zwyczajnym w Szkole Studiów Słowiańskich i Wschodnioeuropejskich (School of Slavonic and East European Studies), University College London w Londynie. Jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Po przejściu na wcześniejszą emeryturę poświęcił się pisaniu książek. Jest autorem takich dzieł historycznych jak: Boże igrzysko (Historia Polski w dwóch tomach), Serce Europy (Krótka historia Polski), Orzeł biały – czerwona gwiazda, Wojna polsko-sowiecka 1919-1920, Europa, Mikrokosmos (historia Wrocławia), Wyspy. Jego przedostatnie dzieło, Powstanie 44, było jedną z najlepiej sprzedających się książek sierpnia 2004.
Dzięki książce Boże igrzysko (ang. God’s Playground) historia Polski stała się bardziej dostępna czytelnikom na Zachodzie. Davies pisał o dziejach Polski często, rzetelnie i z dużą życzliwością.
 

 

author-avatar

Przeczytaj również

Huragan Nelson uderzył w Dover. Odwołane i opóźnione promyHuragan Nelson uderzył w Dover. Odwołane i opóźnione promyLaburzyści wycofają się z surowych przepisów imigracyjnych?Laburzyści wycofają się z surowych przepisów imigracyjnych?Mężczyzna z ciężarną żoną spali w aucie przez pleśń w mieszkaniuMężczyzna z ciężarną żoną spali w aucie przez pleśń w mieszkaniuPolscy producenci drobiu odpowiadają na zarzuty brytyjskich instytucjiPolscy producenci drobiu odpowiadają na zarzuty brytyjskich instytucjiTrwa obława na nożownika z Londynu. Jego ofiara walczy o życieTrwa obława na nożownika z Londynu. Jego ofiara walczy o życieWynajem mieszkania w UK tańszy niż rata kredytu? Niekoniecznie!Wynajem mieszkania w UK tańszy niż rata kredytu? Niekoniecznie!
Obserwuj PolishExpress.co.uk na Google News, aby śledzić wiadomości z UK.Obserwuj