NO DEAL: Co się stanie, jeśli Wielka Brytania opuści Unię Europejską bez umowy ws. Brexitu?

Groźba opuszczenia Unii Europejskiej bez wynegocjowanej przez obie strony umowy nadal jest realna. Co no-deal Brexit oznaczałby dla przeciętnego mieszkańca Wielkiej Brytanii?

Umowa Brexit

Negocjacje Wielkiej Brytanii z Unią Europejską wydają się nadal nie przebiegać według wcześniejszych założeń. Największym spornym obszarem jest oczywiście kwestia granicy między Irlandią i Irlandią Północną oraz kształt umowy handlowej między Zjednoczonym Królestwem i Unią Europejską. Na trzy miesiące przed założonym końcem rozmów, który przypada na październik, wielu ekspertów przewiduje, że w ogóle nie będzie umowy wyjścia UK z Unii. Co to oznacza w praktyce? Postaramy się tutaj, w sposób jasny i przejrzysty, przybliżyć Wam ten jakże ważny dla nas temat.

"The Telegraph" o polsko-brytyjskiej aferze – "mafia śmieciowa" kupuje odpady w UK i nielegalnie spala je w Polsce

Brak okresu przejściowego

Theresa May wynegocjowała okres przejściowy, w którym Wielka Brytania nadal będzie stosowała się do przepisów unijnych przez okres 2 lat po ostatecznym opuszczeniu Wspólnoty w marcu 2019 roku. Okres ten ma pozwolić na wprowadzenie w życie przepisów oraz praw brytyjskich, w tym choćby umowy handlowej z Unią. Jednak wprowadzenie tego okresu jest uzależnione od podpisania umowy wyjścia, więc w przypadku braku stosownego porozumienia nie dojdzie także do okresu przejściowego. W takim wypadku ucierpi z pewnością brytyjska gospodarka, która, jak wieszczą niektórzy, może nawet znaleźć się na krawędzi.

Handel

Brak umowy wyjścia będzie skutkował brakiem porozumienia handlowego z Unią Europejską i jej wszystkimi państwami członkowskimi, a w przypadku braku umowy Londyn musiałby przyjąć taryfy celne ustanowione przez Światową Organizację Handlu. Obecnie towary wędrujące między Wielką Brytanią i Unią Europejską nie przechodzą żadnej kontroli na granicach, ponieważ nie obowiązują ich żadne cła. To z kolei mocno rzutuje na wiele gałęzi gospodarki, w tym m.in. na przemysł motoryzacyjny, który w dużej mierze opiera się na tzw. łańcuchach dostawców i producentów części rozsianych po krajach całej Unii Europejskiej.

Jednak brak porozumienia handlowego poskutkuje wprowadzeniem ceł i regulacji między Unią i Wielką Brytanią, które natychmiast będą musiały zacząć stosować specjalne taryfy. Przepisy WTO wymagają stosowania przez kraj tych samych taryf celnych dla wszystkich krajów, z którymi nie ma on podpisanej umowy handlowej. Jeśli więc Wielka Brytania będzie chciała specjalnie traktować jeden z krajów, to będzie musiała tak samo traktować pozostałe państwa.

Raport brytyjskich parlamentarzystów wskazuje, że brak umowy handlowej będzie miał wpływ na wszystkie sektory brytyjskiej gospodarki. Najbardziej jednak odczują to rolnicy, którzy w razie braku umowy muszą się liczyć z 30-40 proc. cłem Unii na ich towary, co skutecznie zatrzyma eksport do Wspólnoty. Mniejsze cła obowiązują na części motoryzacyjne, ponieważ wynoszą tylko 5 proc., jednak i to będzie miało wpływ.

Wpływ na brytyjską gospodarkę

Nie można precyzyjnie powiedzieć, jakie będą efekty zmniejszenia wymiany handlowej z krajami Unii oraz zmniejszenia brytyjskiego eksportu, ale z pewnością można powiedzieć, że nie będą one dobre. Ministerstwo Skarbu przewidywało przed referendum, że przy najbardziej pesymistycznym scenariuszu zakładającym brak umowy wyjścia, "Wielka Brytania wpadnie w recesję, co przejawi się wzrostem bezrobocia". Patrząc na przepisy WTO można założyć, że przybędzie około 820 tys. bezrobotnych w ciągu dwóch lat, kurs funta spadnie o 15 proc., a inflacja wzrośnie o 2,7 proc.

Problemy w portach morskich i lotniczych

Oprócz kłopotów czysto ekonomicznych mogą też pojawić się problemy natury fizycznej na brytyjskich lotniskach i w portach morskich, takich jak choćby Dover, a wszystko to z powodu kłopotliwej kontroli związanej z opłatami celnymi. Nawet zaawansowany technicznie system kontroli ciężarówek wymaga przynajmniej 10 minutowego czekania, a nawet dłużej, jeśli coś pójdzie nie tak. Oznacza to, że tysiące ciężarówek będzie musiało się gdzieś pomieścić, a z tym może być problem. Rząd ma co prawda plan na to, jak sobie z tym poradzić, ale zakłada on… częściowe zamknięcie autostrad  i przeznaczenie jednego pasa ruchu na parking dla czekających tirów.

Jeśli Wielka Brytania opuści unię celną oraz wspólny rynek, to mimo umowy wyjścia na granicy ze Zjednoczonym Królestwem będą musiały zostać wprowadzone kontrole celne. Podobne problemy czekają również w portach lotniczych, przez które także prowadzona jest wymiana handlowa.

Ceny w sklepach

W związku z brakiem porozumienia oraz umowy handlowej, wzrosłyby ceny takich towarów jak choćby mięso czy sery. Według ekspertów towary, które obecnie są powszechnie dostępne, stałyby się dobrami luksusowymi, a to przełożyłoby się na wzrost ich cen w sklepach. Dotyczyłoby to nie tylko dóbr importowanych z krajów Unii, ale także części potrzebnych do wytwarzania ich w Wielkiej Brytanii. Oprócz tego mogłyby się pojawić opóźniania w dostawach, spowodowane wzmożonymi kontrolami celnymi na granicach państwa.

Efekty dosięgną również kraje Unii

Minister ds. Brexitu Dominic Raab stwierdził w weekend, że Unia Europejska gorzej przeżyje brak umowy wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, jednak później rząd przyznał, że tylko w jednej branży Unia może stracić, a jest nią branża finansowa. Unia z pewnością w jakiś sposób odczuje efekty braku umowy, ale trudno je jednoznacznie określić.

53. proc. brytyjskiego importu pochodzi z krajów Unii, więc pewne jest, że brak umowy będzie miał wpływ na jednych i drugich. Jednak warto tutaj zwrócić uwagę, że gospodarka 27 krajów Unii jest warta około 13,5 bln dolarów, a brytyjska tylko 2,6 bln dolarów. Widać zatem jak na dłoni, że nie są one równe, a więc można łatwo zauważyć, kto dla kogo jest ważniejszym partnerem. Efekty braku umowy dla obu stron będą mniejsze w tych sektorach, w których istnieje mniej powiązań między Unią a Wielką Brytanią.

Osoby mieszkające zagranicą

Bez umowy wyjścia obywatele krajów Unii mieszkający w Wielkiej Brytanii nie będą mieli legalnego statusu. To samo tyczy się Brytyjczyków mieszkających w krajach Unii. Technicznie rzecz biorąc obie grupy mogą mieć status nielegalnych imigrantów. Unia oficjalnie twierdzi, że ma plany na zapobiegnięcie takiej sytuacji, ale nie są one do końca jasne. Dotychczasowe negocjacje przyniosły rozstrzygnięcia w tej sprawie pozwalające chronić obywateli krajów Unii mieszkających w Wielkiej Brytanii. Jednak w przypadku braku umowy wyjścia ochrona prawna nie będzie obowiązywała, ponieważ zapisy o niej wchodzą w skład całej umowy wyjścia ze Wspólnoty.

Polityka

Nie jest na razie pewne, jak będzie wyglądał brytyjski parlament w momencie wyjścia kraju z Unii Europejskiej bez wynegocjowanej umowy. Można spodziewać się załamania dotychczasowego rządu. Jednak Theresa May już kilkukrotnie powtarzała, że "brak umowy jest lepszy niż zła umowa", więc można założyć, że jej brak faktycznie nie będzie oznaczał końca Theresy May.

Brak umowy wyjścia odciśnie swoje piętno na rządzie, który zostanie z pewnością surowo oceniony przez opinię publiczną. Jako że to posłowie z Partii Konserwatywnej zdecydowali o powołaniu Theresy May na stanowisko premiera, to od nich będzie głównie zależeć jej przyszłość. Z drugiej strony aspirujący politycy partii torysów, tacy jak Boris Johnson, mogą w tym upatrywać swojej szansy na atak .

Tylko 12 proc. Brytyjczyków popiera plan rządu Theresy May dotyczący Brexitu!

Z perspektywy Unii Europejskiej wymierzenie kary brytyjskiej gospodarce ma na celu pokazanie, że wyjście z Unii Europejskiej może skutkować tym, co stanie się z Wielką Brytanią w momencie braku umowy wyjścia.