“Breksitować”? “Randomowy”? – Sprawdź, jak dobrze znasz współczesną polszczyznę

Najmodniejszym nowym słowem roku 2017 było "XD", a rok później – "dzban". Choć tegoroczny plebiscyt odbędzie się dopiero za kilka miesięcy, językoznawcy już wskazują potencjalnych kandydatów, wśród których aktualnie wygrywają "breksitować" i "randomowy".

Brexitowac Breksitowac

"XD" ma wiele znaczeń, ale najbardziej powszechne to: rozbawienie z czegoś tak dziwacznego, że aż śmiesznego, zadowolenie, radość czy zdziwienie. Z kolei w słowniku młodzieżowym "dzban" oznacza osobę, która jest ogólnie mało rozgarnięta lub w danej sytuacji zachowała się jakoś niestosownie, nie jest to jednak określenie negatywne.

"Breksitować" (czasem też: "breksicić") to słowo zupełne nowe w naszym języku. Pojawiło się w kontekście aktualnej sytuacji politycznej w UK i UE. W języku potocznym oznacza ono: "opóźniać swoje wyjście" lub też "mówić, że się wychodzi, ale nie wychodzić".

Z kolei "randomowy" oznacza tyle, co "losowy". Słowo to prawdopodobnie przeszło do języka codziennego z gier komputerowych, w których dotyczyło losowego wyboru np. postaci. O ile określenie to już od dłuższego czasu jest popularne wśród młodzieży, to dla osób nieco starszych nadal bywa zagadkowe.

Dorośli często sądzą, że skoro "randomowy" oznacza "losowy", to oznacza równocześnie "przypadkowy". Dla młodzieży zachodzi tu jednak drobna różnica – jakiś przedmiot może być przypadkowy, ale "randomowy" już niekoniecznie, bo to przeważnie określenie osoby, a nie rzeczy.

Oto najnowszy HIT sieci – brytyjski policjant, który nazywa się… Rob Banks

Co ciekawe, podobne neologizmy pojawiają się też w języku rosyjskim. Z tym że "randomowy" jest dla Rosjan słowem, które dopiero niedawno pojawiło się w ich języku, podczas gdy wśród Polaków znane jest już od kilku lat.

W różnych współczesnych językach coraz bardziej popularne są też skróty z języka angielskiego, np. "tldr" – "too long didn't read". Niektórzy językoznawcy są zdania, że tego typu skróty nie są błędami językowymi dopóki są dla nas zrozumiałe:

– Dopóki rozumie pan, od czego jest to skrót, to należy traktować ten proces jako wzbogacenie. Proszę skracać na zdrowie – radził prof. Bralczyk, językoznawca.

Jak język polski brzmi dla obcokrajowców? Zobacz, co mówią o naszym rodzimym języku

Wśród innych współczesnych zmian w polszczyźnie, językoznawcy wskazują kwestię odmiany rzeczowników. Coraz częściej spotyka się końcówki żeńskie w nazwach zawodów, np. lekarz – lekarka, poseł – posłanka, socjolog – socjolożka.

Niektóre zmiany bardziej nam odpowiadają, a inne mniej. Językoznawcy podkreślają jednak, że język sam w sobie jest czymś bardzo dynamicznym, a najtrwalsze zmiany to te, które zaszły w języku w sposób naturalny, a nie wymuszony.